Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ, ΦΛΑΜΠΟΥΡΑΡΙ & ΛΙΑΣΚΟΒΕΤΣΙ

Γρεβενίτι!

 Δημοσιεύουμε απόσπασμα από το βιβλίο του Κώστα Βακατσά «Η αγροτική ιδιοκτησία 1913-1918 στο Νομό Ιωαννίνων (Τμήματα Τσαρκοβίτσας – Μαλακασίου – Ζαγορίου)» που εξέδωσε η Φιλοσοφική Σχολή – Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 2007-2008  και αναφέρεται στα χωριά Γρεβενίτι, Φλαμπουράρι και Λιασκοβέτσι.

Βορειοανατολικά του Καλωτά, εντοπίζεται το χωριό Γρεβενίτι, σε ορεινή περιοχή, κοντά στην αριστερή όχθη του Βάρδα, παραπόταμου του Αράχθου. Αυτό δεν αποτελούσε τσιφλίκι, ήταν ιδιοκτησία των κατοίκων του, οι οποίοι κατείχαν αγρούς και λειβάδια στην περιφέρεια.

Το 1912 η τουρκική κυβέρνηση εκμίσθωσε τη δεκάτη των πρώιμων προϊόντων του χωριού στον Χριστόδουλο Εξάρχου, από το γειτονικό Δρεστενίκο Ζαγορίου. Τα προϊόντα αυτά ήταν κυρίως δημητριακά και σταφύλια. Όπως ανέφερε ο Εξάρχου, το Γρεβενίτι δεν υπέστη ζημιές στον πόλεμο του 1912-13 και οι κάτοικοί του συνέλεξαν και αποθήκευσαν όλα τα προϊόντα, όμως, η κοινότητα αρνήθηκε να του καταβάλει τη δεκάτη. Η διοίκηση σύστησε την όσο το δυνατόν συμβιβαστική λύση της διαφοράς και ο αστυνομικός σταθμάρχης του Τσεπελόβου, που μετέβη επιτόπου, σύστησε στους χωρικούς να αποτίσουν τη δεκάτη στον μισθωτή (1913). Όμως οι χωρικοί ήταν υποχρεωμένοι να καταβάλλουν στο δημόσιο και φόρο για τα αιγοπρόβατα. Για το 1916 εκκρεμούσαν 158 εντάλματα πληρωμής φόρου κατά των κατοίκων του Γρεβενιτίου. Η κοινότητα, με επικεφαλής τον πάρεδρο Ιωάννη Χ. Σαχίνη και τον σύμβουλο Χ. Γ. Βλέτσα, ανέφερε στη διοίκηση ότι δεν πήγε εισπράκτορας του φόρου και πως καθένας χωρικός είχε μία ή δύο γίδες και δεν ήταν δυνατό να μεταβεί στα Ιωάννινα να πληρώσει φόρο για τόσο λίγα ζώα. Ζήτησαν μάλιστα να απαλλαγούν από τον πρόσθετο φόρο, που τους επιβλήθηκε εξαιτίας της καθυστέρησης, και να πληρώσουν τον κανονικό – πράγμα που έγινε (1917).

Φλαμπουράρι!

Βορειοδυτικά από το Γρεβενίτι και σε ορεινό έδαφος είναι χτισμένο το Φλαμπουράρι, επίσης ελευθεροχώρι.

Στην περιφέρεια του χωριού, στη θέση «Άσπρα Λιθάρια» υπήρχε δάσος που ήταν κοινοτικό. Η κοινότητα Φλαμπουραρίου με ιδιωτικό συμφωνητικό εκμίσθωσε το δάσος για υλοτόμηση στους Γεώργιο και Δημοσθένη Νώλα από το Βωβούσα (1 Νοεμ. 1909) για τριετία αντί δρχ. 273,60. Η μίσθωση έληξε την 1η Φεβρ. 1912, όμως οι ενοικιαστές δεν παρέδωσαν το μίσθιο, ούτε ύστερα συμμορφώθηκαν στις διαμαρτυρίες της κοινότητας, αλλά εξακολουθούσαν να το εκμεταλλεύονται μέχρι το καλοκαίρι του 1913. Επιπλέον από 1η Δεκ. 1912 δεν κατέβαλαν το μίσθωμα – αυτό γινόταν με εξαμηνιαίες δόσεις. Ως εκτούτου, η κοινότητα Φλαμπουραρίου, εκπροσωπούμενη από τους πληρεξούσιους Αθαν. Κίλα, Διογένη και Ιωάν. Καραγεώργη, ζήτησε την άμεση και βίαιη έξωση των ενοικιαστών από το δάσος. Το ειρηνοδικείο απέρριψε την αγωγή περί έξωσης, επειδή στο μισθωτήριο συμβόλαιο (με μίσθωμα 12 οθ. Λίρες) υπήρχε ο όρος ότι, εάν οι ενοικιαστές εμποδίζονταν στην εργασία τους από την κυβέρνηση, τότε η κοινότητα δεν θα απαιτούσε ενοίκιο. Πράγματι η οθωμ. κυβέρνηση με δημοπρασία στις 29 Οκτ. 1911 είχε εκμισθώσει στον Δημοσθ. Νώλα το δάσος αντί 8.000 γρ., αμφισβητώντας με τον τρόπο αυτό τα δικαιώματα της κοινότητας. Συνεπώς οι εναγόμενοι εμποδίστηκαν σύμφωνα με τον όρο του συμβολαίου (Ιούλ. 1913).

Λεπτοκαρυά  Ζαγορίου

Στα νοτιοδυτικά του Φλαμπουραρίου εντοπίζεται το Λιασκοβέτσι, χωριό ελεύθερο, χτισμένο σε ορεινή περιοχή.

Η κοινότητα νεμόταν από πολύ παλαιά, πλέον των 30 ετών, δάσος στην περιφέρεια του χωριού γνωστό με την ονομασία «Βαρέγκα», που εκτεινόταν σε περίπου 2.000 στρ. Ως όρια είχε το δάσος Τσίπιανη (Γρεβενιτίου), τις θέσεις Ντάκωνα, Πλακανήθρα και τον αγρό του Χριστόδ. Τσέτση. Το χόρτο του δάσους εκμισθώνονταν σε τρίτους, ενώ οι κάτοικοι του χωριού υλοτομούσαν εκεί, δηλ. η κοινότητα ασκούσε όλες τις πράξεις διακατοχής ως ιδιοκτήτρια. Τον Οκτ. 1913 το δημόσιο με εργάτες άρχισε να υλοτομεί την περιοχή, μεταβάλλοντας τη φύση του δάσους και προκαλώντας κίνδυνο βιαιοπραγιών. Ο πάρεδρος του χωριού Γεώρ. Τσιοστίδης και οι σύμβουλοι Δημ. Παρλαπάς και Βασ. Παπακώστας προσέφυγαν στο δικαστήριο κατά του δημοσίου, το οποίο εκπροσωπούνταν από τον Γεν. Διοικητή Ηπείρου, τον οικ. επίτροπο Ιωαννίνων με παρόντα πληρεξούσιο τον Κ. Δαμιανό, επιθεωρητή δασών. Οι ενάγοντες ζήτησαν την απομάκρυνση των αντιδίκων και την απαγόρευση των διακατοχικών πράξεων με απειλή χρημ. ποινής 15.000 δρχ. Το ειρηνοδικείο δέχτηκε την αγωγή, επειδή μεταξύ άλλων σύμφωνα με τους οθ. Νόμους (περί γαιών άρθρο 91 και περί δασών άρθρο 25), «εάν αποκλειστικόν δικαίωμα κυριότητος υπέρ ορισμένου ατόμου επί δάσους δεν δύναται να υπάρξει άνευ τίτλου, δύναται να δημιουργηθεί διά της αμνημονεύτου παραγραφής δικαίωμα κοινοχρησίας υπέρ των κατοίκων ορισμένης κώμης ή χωρίου παριλαμβάνον την εξουσίαν της ξυλεύσεως ου μόνον χάριν των οικιακών αυτών αναγκών, αλλά και προς εμπορίαν έτι, …ουδενός εν αυτοίς αναγραφομένου περιορισμού εν τω τρόπω της ωφελείας». Ως εκ τούτου επιδίκασε προσωρινά τη νομή στην κοινότητα, απαγόρευσε στο δημόσιο τη διατάραξη στο δάσος και το καταδίκασε να πληρώσει τα δικαστικά έξοδα (Οκτ. 1913)."

[Aναδημοσίευση από τον "Παλμό των Μηλιωτάδων"]