Γράφει, ο εκ Γρεβενιτίου, Γιώργος Δερμάνης
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Δάνεια
και λωποδύτες. Υπόμνημα Αλεξ. Μαυροκορδάτου
Στις
8 Αυγούστου 1825 (ήδη είχαν δοθεί τα 2 δάνεια) ο αρχιγραμματέας του
εκτελεστικού Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος στέλνει
ένα υπόμνημα στον τότε πρωθυπουργό της Αγγλίας Γεώργιο Κάννιγκ με το εξής
περιεχόμενο: «Η ανεξαρτησία της Ελλάδος είναι ο μόνος φραγμός τον οποίον
απαιτεί η Ευρώπη κατά της κολοσσιαίας ρωσικής δυνάμεως … Εντεύθεν δε η Αγγλία,
η Πύλη και η Ελλάς δεν θέλουν ει μη μίαν ούτως ειπείν δύναμιν κατά της Ρωσίας
…».
Θαυμάστε
τον, δηλαδή λογαριάζει και την Τουρκία ως σύμμαχο. Για την Αγγλία έχει δώσει
προ πολλού τα διαπιστευτήριά του. Ακολουθεί το ψήφισμα υποτέλειας προς τον
Κάννιγκ, το οποίο αποδέχτηκε δια βοής το Βουλευτικό και Εκτελεστικό: «Το
Ελληνικόν Έθνος δυνάμει της παρούσης πράξεως θέτει εκουσίως την ιεράν
παρακαταθήκην της αυτού ελευθερίας, εθνικής ανεξαρτησίας και της πολιτικής
αυτού υπάρξεως εις την μοναδικήν υπεράσπισιν της Μεγάλης Βρετανίας». Ευτυχώς το
κατάπτυστο εκείνο έγγραφο στηλιτεύτηκε απ’ τον Αδαμάντιο Κοραή, τον Δημήτριο
Υψηλάντη και τον Ιωάννη Καποδίστρια.
Η τιμή του Έθνους διασώθηκε οι υπογραφές ανακλήθηκαν και το ψήφισμα υποτέλειας
θεωρήθηκε ως μη γενόμενο.
Το
πρώτο δάνειο
Η
κυβέρνηση επεξεργάζεται για να λάβει δάνειο απ’ την Αγγλία και προκρίνει τρία
μέλη επιτροπή που θα πάνε στο Λονδίνο να το επισυνάψουν. Το πρώτο μέλος, ένα
«μπουμπούκι» και γαμπρός των Κουντουριωταίων ο Ι. Ορλάνδος. Το δεύτερο, ο
Ανδρέας Λουριώτης τσιράκι του Μαυροκορδάτου. Ο τρίτος είναι, ένας έντιμος και
καθαρός άνθρωπος ο Γιαννάκης Ζαΐμης.
Αντιστέκεται στις παλιανθρωπιές και στη ρεμούλα που ακολούθησε. Αρνήθηκε
να υπογράψει τις μετοχές, σηκώθηκε και έφυγε.
Ο
πάμπλουτος, ογδοντάρης ψαριανός, Ιωάννης Βαρβάκης οσφραίνεται τι πάνε να κάνουν οι αετονύχηδες˙
είχε την αποκοτιά να τους τα πει: «Τι θέτε να δανειστήτε από ξένους και να τους
βάλετε στο κεφάλι σας αφεντικά; Σας δίνω όσα κι αν χρειάζονται, ακόμη κι όλο το
βιός μου».
Αυτός
ο εθνικός μας ευεργέτης ήταν «απρόσεχτος» στις δηλώσεις του. Διωγμένος σχεδόν
έφυγε για να γυρίσει πίσω στη Ρωσία. Περνώντας όμως απ’ τη Ζάκυνθο, τον
κλείσανε στο λοιμοκαθαρτήριο οι Εγγλέζοι κι εκεί αρρώστησε …. Δύο μέρες πριν
πεθάνει (πέθανε στις 10 Ιανουαρίου του 1825), όπου πρόλαβε να κάνει τη διαθήκη
του. Ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας του το άφησε στο Έθνος. Ένα άλλο να
δίνεται στους Τούρκους για να απελευθερώνονται αιχμάλωτες οικογένειες.
Κατά
τα άλλα αυτό το πρώτο δάνειο υπογράφηκε το Φεβρουάριο του 1824 μόνο απ’ τα δύο
μέλη. Το επιτόκιο καθορίστηκε στο 5%. Ήταν ονομαστικής αξίας 800.000 λιρών. Όποιος
όμως πλήρωνε 59 λίρες, έπαιρνε μετοχές για 100 δόθηκε στο 59% ουσιαστικά. Στην
πατρίδα μας τελικά σε μετρητά φθάσανε 298.726 λίρες.
Φαγώθηκαν
– Πληρώθηκαν
ΕΣΟΔΑ
800.000 Χ 59% = 472.000 λίρες
ΕΞΟΔΑ
|
1. Προκ. τόκων 2 ετών:
|
80.000
|
λίρες
|
2. Χρεωλ. >>
|
16.000
|
>>
|
|
3. Μεσιτείες
|
25.746
|
>>
|
|
4. Χρέος στην κα Ορλάνδου
|
5.900
|
>>
|
|
5. Ατομ. Ανάγκες μελών
|
5.045
|
>>
|
|
6. Εφόδια – υλικά
|
10.063
|
>>
|
|
7. Μετρητά Ελλάδα
|
298.726
|
>>
|
|
8. ΥΠΑΡΧΟΝ ΕΛΛΕΙΜΜΑ
|
30.520
|
>>
|
|
Σύνολο
|
472.000
|
>>
|
Μετά
από ένα χρόνο ακολούθησε ένα δεύτερο δάνειο που λεηλατήθηκε κυριολεκτικά, θα το
περιγράψω σε μια δεύτερη ευκαιρία.
Όσο
αφορά αυτά τα δάνεια, οι τότε φωστήρες του Έθνους βάλανε Ενέχυρο στους
Εγγλέζους όλη την εθνική γη, όλα τα ιχθυοτροφεία, όλες τις αλυκές και όλες τις
πρόσοδες των τελωνείων! Οι χωριάτες, οι ίδιοι ήταν, καμιά διαφορά. Ο στρατός
της Ελλάδας πολέμαγε ρακένδυτος και γυμνός. Ήλπιζαν να πάρουν λίγη γη να ζήσουν
πιο ανθρωπινά. Τα προσωρινά χτήματα που είχαν πάρει απ’ τους μπέηδες έφευγαν απ’
τα χέρια τους για να μπαίνουν ενέχυρα στους Άγγλους Τραπεζίτες. Ο Howe γράφει
(OPCIT
6.376) «Περισσότερα από δώδεκα εκατομμύρια δολάρια ζητήθηκαν». Η Κυβέρνηση δεν
είχε πάρει ούτε καν δυο εκατομμύρια δολάρια …….
Δεν
έλειψαν και οι χειραγωγημένες πέννες, όπως τις καταγράφει στα «Απομνημονεύματα»
τ. Β΄ σελ. 48 ο ιστορικός Σπηλιάδης, δια στόματος του ιστορικού και πολιτικού,
ιδεολογικού καθοδηγητή την 3 Απριλίου 1824 Σπυρίδωνα Τρικούπη να γράφει στον
Ορλάνδο: «Εκτός των εξωτερικών εχθρών απεκτήσαμεν ήδη και εσωτερικούς τους
αντάρτας της διοικήσεως οι οποίοι μη πειθόμενοι εις όσα το έθνος δια των
νομίμων παραστατών του εθέσπισεν, εσύστησαν ιδικήν των διοίκησιν εις
Τριπολιτσάν (σημ. δική μου είχε αρχίσει η εμφύλια διαμάχη). Τα δάνεια λοιπόν
θέλει τους νικήσωσιν και αυτούς και άλλους θέλει φέρωσιν εις μετάνοιαν».
Μπράβο,
με τον παρά θα αγοράσουμε συνειδήσεις και θα τους φάμε.
Ευχαριστώ
για τη φιλοξενία
Γιώργος
Δερμάνης
