Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Πηγή» το βιβλίο της Κατερίνας Σχισμένου με τον τίτλο «Στοιχειωμένη Ήπειρος». Πρόκειται για μια συλλογή διηγημάτων (18 εν συνόλω), αυτοτελή, έχουν όμως σχέση με ιστορίες που απεικονίζουν την υφή και τη δομή της Ηπειρώτικης ζωής. Ιστορίες που έμειναν κρυμμένες -χρόνια πολλά- και που αποκαλύπτονται με έντεχνο αφηγηματικό, αλλά και παθιασμένα αποκαλυπτικό τρόπο και που ουσιαστικά συνθέτουν «ένα χρονογράφημα του σκοτεινού μυστηρίου μιας ολότελα άγνωστης Ηπείρου, που έχει ακόμα πολλά να μας αφηγηθεί και να φέρει στο φως».
Ο όρος στοιχειώνω σημαίνει πως θυσιάζω άνθρωπο ή ζώο στα θεμέλια ενός κτίσματος για να γίνει στοιχειό που θα το προστατεύει. Η στοιχειωμένη Ήπειρος έχει και στοιχειωμένα γεφύρια, ναούς, σχολεία… Άλλα καταγεγραμμένα κι άλλα καταχωνιασμένα. Αυτά τα καταχωνιασμένα, πολλά από αυτά, βγαίνουν στο φως. Άνθρωποι που έζησαν στο περιθώριο αλλά διψούσαν για ζωή, γυναίκες με παρθενική αγνότητα και με ιώβεια υπομονή. Περήφανες και επιβλητικές φωνές που τις καταπάτησε η επιβολή, η εκμετάλλευση και η σιωπή. Συμπεριφορές και καταστάσεις απαράδεκτες, μάρτυρες και μαρτύρια, «κεκοπιότες και πεπονημένοι» υψώνονται και καταξιώνονται στη συνείδηση του αναγνώστη. Ένας κόσμος, μια ζωή αβίωτη. Ο διπλανός μας, ο γείτονάς μας. Η δράση της «ακατανόμαστης», της φουρλαΐδας.
Σ’ αυτό το βιβλίο περνά όλη η κοινωνική πραγματικότητα, όλα όσα γίνονται αλλά δεν φαίνονται, βιώνονται όμως και δεν «καταπίνονται». Τα κρυφά και τα φανερά, τα όσια και τα ανόσια, τα άδικα και κυρίως ευτελή, η λειτουργία της σκάλας, όχι το ανέβασμα αλλά το «πέσιμο», η αγορά αλλά και η εξαγορά της ευτυχίας καθόσον «η ευτυχία αγοράζεται και, ενίοτε εξαγοράζεται».
Συχνά ζωγραφίζεται η αγωνιώδης ταραχή-προσπάθεια εξιλέωσης ή λύτρωσης. Τάξιμο για παρηγοριά και κάθαρση. Που στην ουσία δεν την πετυχαίνεις ούτε με τα χρυσά ρολόγια, μα ούτε με το τάξιμο και την παράκληση στην Παρηγορήτισσα. Στρατιώτης ή άνθρωπος, πολίτης ή καταδότης, ελεήμων ή «καρπωτής», κληρονόμος ή άπατρις; Γιατί απλά, «και την πατρίδα δεν την κληρονομείς, αλλά τη διεκδικείς».
Ιστορία δραματική, θρήνου, κλαυθμού και οδυρμού. Ιστορίες κατάδοσης και παράδοσης ανθρώπων «για το χωράφι», «για την όμορφη γυναίκα». Ιστορίες αίματος που ο κύκλος του αίματος αιμορροεί και αποδίδει δικαιοσύνη. Αυτό επιτάσσει η νομοθεσία της ζωής. Το έγκλημα θα τιμωρηθεί. «Ποτέ, κανένα έγκλημα δεν έμεινε ατιμώρητο, πάντα η τιμωρία και η δικαιοσύνη παραφυλά». Φυλάγει όμως αξίες και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια; Ο προβληματισμός… Ο κύκλος, ο κανόνας της ζωής, η άγραφος-όχι απρόβλεπτη τιμωρία- η θεία Δίκη και η αποκατάσταση δια της τιμωρίας. Ηθικώς επίμεμπτον σε ανήθικη συμπεριφορά. Δράματα που εκτυλίχτηκαν, μαρτυρίες που έμειναν κρυφές από μάρτυρες που το μαρτύριό τους βίωσαν τα καταράχια της Πίνδου.
