 |
Είσοδος "Εκπαιδευτηρίων" 13/7/1934.
Από αριστερά ο Λέανδρος Βρανούσης, ο καθηγητής Ευάγγελος Ξενικάκης και ο Γιώργος Χασιώτης.
(Από το βιβλίο "Λέανδρος Βρανούσης" σελ. 35)
Ο
αείμνηστος δάσκαλος Μήτσος
Φάφας,
εδώ και περίπου 20 χρόνια και κατά τακτά
χρονικά διαστήματα, αφειδώλευτα, μου
παραχωρούσε σε φωτοτυπίες, ιστορικά
στοιχεία του χωριού μας, τα οποία κατείχε
απ’ τον δάσκαλο πατέρα του Αναστάσιο
Φάφα. Αυτές τις πνευματικές του
παρακαταθήκες τις σεβάστηκα απολύτως.
Αποδελτίωσα εκείνα λοιπόν που αφορούν
τα εκπαιδευτήρια του Γρεβενιτίου. Στο
υπό έκδοση βιβλίο μου, Γρεβενίτι
ιστορικές καταγραφές
(το έχω ολοκληρώσει) είχα εκείνη την
άνεση για μεγαλύτερες αναλύσεις και
την απαραίτητη αλληλουχία στην ιστόρηση
των γεγονότων και τη σύνδεσή τους με τα
προηγούμενα.
Εκεί
που είναι το Δημοτικό Σχολείο (στο
Μεσοχώρι), το μήνα Σεπτέμβριο του 1845
έχουμε την ίδρυση του Σχολαρχείου. Τα
σχολαρχεία λειτούργησαν μέχρι το 1929.
Από το 1916-1929 δίδαξε και ο Βασιλάκης
Σαχίνης.
Στη
Ρουμανία «επιχειρούν» ο
Γεώργιος Σαχίνης
και ο γιος του Ιωάννης
Σαχίνης.
Ο δεύτερος το 1850 επιστρέφει στο χωριό
και με την επίβλεψή του κτίζεται το
δίπατο οικοδόμημα και το 1852 λειτουργεί.
Το κόστος ανέρχεται στα 20.000 γρόσια 15
δωρητές συμμετέχουν ανάλογα με τις
δυνατότητές τους. Οι ίδιοι για την
ανέγερση και λειτουργία καταβάλλουν
1345 γρόσια. «Κρατηθείτε» ο επίσκοπος
Απολλωνιάδος Χριστόφορος Μπακόλας,
θείος του Βράνου Βοζάνη, καταβάλλει
15.000 γρόσια!
Το
οικοδόμημα είναι δίπατο. Πυρπολήθηκε
λίγο πριν την απελευθέρωση του Γρεβενιτίου,
απ’ τους Τούρκους του Μπεκήρ Αγά.
Λέγεται, ότι αυτή τη βρώμικη δουλειά
την έκαναν ρουμανίζοντες συνεργάτες,
επειδή το χωριό μας για πάνω από τριάντα
χρόνια απέκρουε κάθε προσπάθεια να
θεωρηθούν οι κάτοικοί του Ρουμανόβλαχοι.
Μισοεπισκευάστηκε, λειτουργούσε ως
Δημοτικό Σχολείο (Αρρεναγωγείο) και ως
Ελληνικό Σχολείο Αρρένων (Σχολαρχείο)
μέχρι το 1930. Στο κάτω πάτωμα λειτουργούσε
μπακάλικο ο Γιώργης Ρούτσης.
Στην
είσοδο χρυσά γράμματα σκαλισμένα σε
μαρμάρινη πλάκα έγραφαν ΤΩ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
ΣΑΧΙΝΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙΣ ΣΥΝΔΡΑΜΟΥΣΙ ΦΟΡΟΝ
ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ 1952.
Ο
Ιωάννης Σαχίνης μαζί με τον Ιωάννη
Έξαρχο καταγράφονται και σαν οπλαρχηγοί.
Ο αδελφός του Σίλβεστρος, ιερομόναχος,
για ένα χρόνο το 1875 θα γίνει τοποτηρητής
στη μονή Βοτσάς.
1930
Πρωθυπουργός ο Ελευθέριος Βενιζέλος,
Υπουργός Παιδείας ο Γεώργιος Παπανδρέου.
Το μισό επισκευασμένο διδακτήριο
γκρεμίζεται και ανεγείρεται διώροφο
και λιθόκτιστο. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ.
«Το Διδακτήριον είναι εξατάξιον, έχον
αιθούσας εξ με επιφάνεια αιθουσών 225
τμ. Έχει γραφείον. Είναι κοινοτικόν.
Στεγάζει ημιγυμνάσιον και νηπιαγωγείον
σε επιφάνεια 70 τμ (2 αίθουσες). Ανηγέρθη
δαπάναις Δημοσίου, Κοινότητος και τη
Αρωγή των κατοίκων».
Στη θέση Ασβεσταριά
υπήρχε από παλιά ασβεσταριά, την οποία
ο τότε πρόεδρος της Κοινότητας αξιοποίησε
για να έχει αυτό το απαραίτητο υλικό.
Για να μεταφερθεί με κάρα ανοίχτηκε ο
ανάλογος δρόμος προσπέλασης για το
Μεσοχώρι. Οι πρόγονοί μας το καμάρωναν
για κάπου 13 χρόνια. Το Γρεβενίτι μετράει
γύρω στους 700 κατοίκους. Τα «κόκκινα»
μεροκάματα (μέρες εθελοντικής εργασίας)
είναι εκατοντάδες. Η σκόνη ζυμώνεται
με τον ιδρώτα. Η κούραση είναι γλυκειά,
την κάνει να είναι έτσι η αγάπη γι αυτό
που κάνουν. «…Και τη Αρωγή των κατοίκων…».
Ευχαριστώ
για τη φιλοξενία
Γιώργος
Δερμάνης
