Μύθος ή πραγματικότητα;
Η περικεφαλαία και η Σέλα του αλόγου του Πωγωνάτου
«+ Ηγέρθη εκ βάθρ(ων) ο θείος ούτος κ(αι) πάνσεπτος ναός τ(ης) Μεταστάσεως Κυρί(ας) Θ(εοτό)κου/διαναλώματος του ευσεβεστάτου κ(αι) αιδήμου Βασιλέως Κωνσταντίν(ου) του Υπογονάτ(ου)….».
Πολύ σωστά, σεβόμενος την Κτητορική Επιγραφή του 1680, ο από το 1995 Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Βουτσά κος Σεραφείμ Καχριμάνης σε ότι αποφάσισε, μαζί με την Εκκλησιαστική Επιτροπή πριν 20 περίπου χρόνια. Ήταν, ίσως αβλεψία, να γιορτάζει το μοναστήρι στις 8 Σεπτεμβρίου «Το Γενέσιον της Θεοτόκου». Σωστά γιορτάζει στις 23 Αυγούστου «Απόδοσις Κοιμήσεως της Θεοτόκου».
Όσο αφορά στον Ιδρυτή της Μονής έχω τοποθετηθεί και συμφωνήσει με κείνη την Ομάδα των Επιστημόνων-Ερευνητών, ότι ο Κ.Π. δεν «διήλθε δια της Βουτσάς», άρα και δεν την ίδρυσε. Βέβαια ο αείμνηστος Επίσκοπος Περιστεράς Ευστάθιος Σκάρπας θα γράψει για τον Πωγωνάτο «…Από την Ιταλίαν διεκπεραιώθη εις το Δυρράχιον ή την Απολλώνειαν και δια του τείχους του Πύρρου παρά την Οστινίτσαν διήλθεν δια της Βουτσάς». Έστω και αν είναι έτσι πουθενά μα πουθενά δεν αναφέρεται σ’ αυτές τις δωρεές.
Το Κράνος και η Σέλα
Ας βάλουμε τα πράγματα στη σειρά˙ όσο μας επιτρέπουν τα στοιχεία και οι κατά καιρούς «παροικούντες» στη Μονή Βουτσάς.
1. Απογραφή κινητών και ακινήτων στις 5 Μαρτίου του 1900. Βιβλίο του Δημήτρη Ράιου, ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΟΥΤΣΑΣ, Έκδοση 2018 σελίδες 171-175 καταγράφονται λεπτομέρειες απ’ το Μοναχολόγιο του τότε Ηγούμενου Αγαθάγγελου, κατά κόσμο Αναστάσιο Σιούλα. Ενώ καταγράφονται Λείψανα-Σκεύη-Σταυροί-Πλάκες με λείψανα αγίων-στεφάνια-αργυρό χέρι της Υπεραγίας Θεοτόκου κ.α.˙ πουθενά, μα πουθενά δεν καταγράφεται ούτε η σέλα, ούτε το κράνος. Ότι λέγεται, ότι αυτά τα αναθήματα υπήρχαν πριν το κάψιμό της τον Οκτώβριο του 1943 είναι ανιστόρητο.
2. Ο Ηγούμενος Παντελεήμων Στογιάννος (Κερκυραίος, απεβίωσε το 1966), ηγουμενεύων 1937-1955 και 1958-1966 δεν αναφέρει κάτι τέτοιο. Ο παραπάνω για το συγκεκριμένο συκοφαντήθηκε, άδικα για μένα, ότι τάχα με επιχώριους και άλλους τα λιώσαν και ενθυλάκωσαν το τίμημα από την αξία του Χρυσού σε χιλιάρικα. Να το τονίσω ΜΟΝΟ για το συγκεκριμένο θέμα τον υπερασπίζομαι. Γιατί;
Θα τον βόλευε
Ο Π. Σ. κρατάει τον «μουντζούρη»˙ θα τον βόλευε να δηλώσει, ότι μέχρι τότε (Οκτ. 1943) υπήρχαν όλα αυτά, ότι εκλάπησαν, ότι λιώσαν απ’ την υψηλή θερμοκρασία της πυρκαγιάς (πυρπόλησης). Ακόμη θα τον βόλευε να τα φορτώσει στους αντάρτες˙ δεν το έκανε ούτε όταν αναφέρεται «… στην μετέπειτα λεηλασίαν της λοιπής κινητής και ακίνητης περιουσίας υπό των συμμοριτών». Αρχείο Ι. Μ. Ι. (αριθμός πρωτ. 2236/19/9/1955).
3. Σ’ αυτό το γρίφο επεχείρησε να δώσει πρώτες απαντήσεις, αρκετά τεκμηριωμένες ο αείμνηστος Κώστας Μανθόπουλος (εκ Δόλιανης). Εφημερίδα «ΤΟ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ» Φ25/2000 «…. Ούτε περικεφαλαία, ούτε σέλα θυμάμαι να είχε. Για την περικεφαλαία γέρασα και πρώτη φορά το ακούω». Προσέξτε τι λέει παρακάτω: «Για δε τη σέλα το έχω ξανακούσει. Ο κατά τι μεγαλύτερος μου Ιωάννης Χρυσίδας γράφει τα εξής: Ο οροφύλακας Δούβλης εδώρησε μια Χρυσή σέλα στην Παναγία στο μοναστήρι κι ήταν κρεμασμένη στην εικόνα της. Πολύ αργότερα χάθηκε. Μήπως πρόκειται γι’ αυτήν».
Μπορεί να είναι κι έτσι και πάνω σ’ αυτήν να «χτίσανε» ιστοριούλες και να πρόσθεσαν και την περικεφαλαία. Πάντως δεν είναι καταγεγραμμένες στο μοναχολόγιο του 1900.
Προσωπικά δεν έχω άλλα στοιχεία για να αποκρούσω αυτό το μύθο˙ η πραγματικότητα τον «κατατρώγει» και τον εξαφανίζει.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία
Γιώργος Δερμάνης
