Για να γνωρίσει κανείς το αληθινό εικοσιένα πρέπει να σκύψει πάνω σε άλλα κείμενα˙ σ’ εκείνα που προετοίμασαν το σηκωμό, σ’ αυτά που γράφτηκαν, όσο βρόνταγαν οι σισανέδες και τα καρυοφύλια και λαμποκοπούσαν τα γιαταγάνια και στ’ απομνημονεύματα των αγωνιστών. Είναι κείνα, του Μακρυγιάννη, του Κασομούλη, του Κολοκοτρώνη, του Φωτάκου, του Περραιβού, του Σπηλιάδη και τόσων άλλων.
Ό,τι
καταχωνιάστηκε˙ του δικού μας εικοσιένα, του λαού.
Αυτού, ακριβώς γιατί οι ρίζες του βαθιές και αξερρίζωτες
αντλούνε τους χυμούς τους απ’ το Ρήγα, απ’ τα «Δίκαια του ανθρώπου». «Ο σκοπός
οπού απ’ αρχής κόσμου οι άνθρωποι εσυμαζώχθησαν από τα δάση την πρώτην φοράν
δια να κατοικήσουν όλοι μαζί, κτίζοντας χώρας και πόλεις, είναι δια να
συμβοηθώνται και να ζώσιν ευτυχισμένοι και όχι να συναντιτρώγωνται ή να ρουφά
το αίμα τους ένας (…). Αυτά τα φυσικά δικαιώματα είναι: πρώτον, το να είμεθα
όλοι ίσοι και όχι ο ένας κατώτερος από τον άλλον˙ δεύτερον να είμεθα σίγουροι εις
την ζωήν μας και κανένας να μην ημπορεί να μας την πάρει αδίκως και κατά
φαντασίαν».
Ό,τι
καταχωνιάστηκε: Από την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑ.
Ήτοι Λόγος περί ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΠΑΡΑ ΑΝΟΝΙΜΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΣ. Το Έργο
του αυτό το αφιερώνει ο Ανώνυμος Συγγραφέας στο Ρήγα Φερραίο-Βενεστινλή.
Κορυφαίο έργο του προεπαναστατικού διαφωτισμού, Λόγος περί ελευθερίας εκδόθηκε
στην Ιταλία το 1806. Πάνω από 220 σελίδες περιέχουν τις ενότητες: η τυραννία
και η δουλεία. Η ανισότητα. Το χρήμα. Το υπόδουλο έθνος. Οι προύχοντες και το
ιερατείο. Εκπαίδευση και γλώσσα. Οι ξένοι-«Ήγγικεν η ώρα ω Έλληνες». Ο Άγγελος
Σικελιανός. «Η Ελληνική Νομαρχία θα πρεπε να βρίσκεται στο προσκυνητάρι κάθε
Ελληνικού σπιτιού».
Ο Ανώνυμος
συχνά περιγράφει την κατάσταση που
επικρατούσε στην Ήπειρο (τότε) του Αληπασά. Φαίνεται, ότι κατάγονταν από την
Ηπειρο ή ότι έζησε ο ίδιος σε αυτή. Στις
σελίδες λοιπόν 137-138 καταγράφει τα εξής. «Εις τα Ιωάννινα οι πνευματικοί
(εννοεί τους εξομολογητές) αναφέρουσιν κάθε υπόθεσιν οπού ακούοσιν απ’ τους
Χριστιανούς εις τον Αρχιερέα (εννοεί τον Μητροπολίτη Ιερόθεο) και αυτός ευθύς
κάμνει ένα κατάλογον με προσθήκην και τον προσφέρει του τυράννου, εις τρόπον
οπού η εξομολόγησις την σήμερον είναι εν μέσον προδοσίας». Αναφέρεται ακόμη και
στις σεξουαλικές ιδιαιτερότητες, όχι μονάχα Εκείνου αλλά και της Άρτας και των
Γρεβενών «… αρσενοκοίται φανεροί (δηλαδή παιδεραστές)».
Ό,τι
καταχωνιάστηκε.
Συνεχίζουμε με τον κυρ Άνθιμο Μακαριότατο Πατριάρχη
Ιερουσαλήμ στην «Πατρική Διδασκαλία» Κωνσταντινούπολη 1798. «Κλείσατε τ’ αυτιά
σας και μη δώσετε καμμίαν ακρόασιν εις ταύτας τας νεοφανείς ελπίδας της
Ελευθερίας εναντίον εις τα ρητά της θείας γραφής και των Αγίων Αποστόλων, όπου
μας προστάζουν να υποτασσώμεθα εις τας υπερεχούσας αρχάς, όχι μόνο τας
επιεικείς, αλλά και σκολίας (διεστραμμένες αρχές), δια να έχωμεν θλίψιν εις
αυτόν τον κόσμον». Δηλαδή για να έχουμε χαρά στον άλλο κόσμο.
Ο Αδαμάντιος
Κοραής, το μνημείο αυτό του Ιησουιτισμού πρώτος το κατακεραύνωσε με την
«Αδελφική Διδασκαλία» του, που έβγαλε στη Ρώμη το 1798, ονομάζοντας τον συγγραφέα
«άσπονδον εχθρόν της θρησκείας και του ονόματος των Γραικών, φίλον πιστόν των
Οθωμανών, του πάπα, πάντων των παρελθόντων των παρόντων και μελλόντων τυράννων
του ανθρώπινου γένους».
Ό,τι
καταχωνιάστηκε.
Για τους Ιεροκήρυκες. «Ο Θεός αδελφοί, μας έδωσεν την
τυραννίαν εξ αμαρτιών μας, και πρέπει, αδελφοί, να την υποφέρωμεν με καλήν
καρδίαν και χωρίς γογγυσμούς, και να ευχαριστηθώμεν εις ότι κάμνει ο Θεός». Και
κολλάνε και το, «όν αγαπά Κύριος παιδεύει».
Ό,τι
καταχωνιάστηκε.
Για τους Κοτζαμπάσηδες. «Αν έβγαζε να πούμε εκατό οκάδες
γεννήματα, του έπαιρνε τις εβδομήντα, άρπαζε και ο κεχαγιάς του άλλες δέκα και
απόμεναν στον ζάβαλο που όργωσε τη γη, μονάχα είκοσι».
Εμείς όμως,
εκείνα που άλλοι καταχώνιασαν, έχουμε υποχρέωση να τα ξεκαταχωνιάσουμε.
Κοτζαμπάσηδες – Αγάδες
και Μπέηδες
Λίγο, έως
αρκετά είναι γνωστοί˙ αλλά κατά παράδοξο τρόπο «ξεγλιστράνε» στην ιστορία ή αν
θέλετε ακόμα, ενώ άγγιζαν την προδοσία, η ίδια δεν τους «δίκασε» για
κακουργήματα˙ για πλημμελήματα και πταίσματα. Και οι πρώτοι και οι δεύτεροι για
τον υπόδουλο Ελληνισμό ήταν ένας διπλός ζυγός, διπλή δουλεία. Οι Έλληνες ήσαν
Πρόεδροι Κοινοτήτων, Προεστοί. Οι Τούρκοι τιτλούχοι βαθμοφόροι και πλούσιοι.
Για να δώσουν δείγματα καλής διαγωγής οι πρώτοι ήσαν χειρότεροι απ’ τους
δεύτερους. Φωτάκος στα «Πολεμικά Απομνημονεύματα» Β΄ έκδοση τόμος Α΄ και σελίδα
44. «Εισέπρατταν εκατόν και έδιδαν μόνον είκοσι πέντε εξαπατώντας τους
Τούρκους». Υπήρχαν και τέτοιες
περιπτώσεις. «Η μόνη διαφορά ανάμεσα στους αγάδες και κοτζαμπάσηδες ήταν πως οι
πρώτοι πήγαιναν στους ναούς και οι δεύτεροι στα τζαμιά. Ντύνονταν, φέρνονταν
και ζούσαν σ’ όλα τους, όπως οι μεγάλοι αφεντάδες τους οι Τούρκοι. Φορώντας
πάντα στα κεφάλια τους τα βαρελοειδή καλπάκια, τιμή τους λογάριαζαν τη φιλία
του αγά και έπαινό τους και αγιοσύνη τους το ξεζούμισμα του Ραγιά».
Ό,τι καταχωνιάστηκε.
Ο Γάλλος Πρόξενος Πουκεβίλ (Pougueville). Στο βιβλίο του που
βγήκε στο Παρίσι το 1805 με τον τίτλο «Ταξίδι στο Μοριά, στην Κωνσταντινούπολη,
στην Αλβανία και σε πολλά άλλα μέρη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας». «Οι Έλληνες
έχουν τους πιο μεγάλους εχθρούς ανάμεσά τους. Είναι οι κοτζαμπάσηδες τους, που
κυλιούνται μπροστά στα πόδια των Τούρκων και βασανίζουν σκληρά εκείνους που
θάπρεπε ναγαπάνε και να παρηγορούν… Κάτω όμως από τη δύναμη του συμπατριώτου
του ξεγυμνώνεται και γίνεται εκατό φορές πιο δυστυχισμένος».
Και ο
Μακρυγιάννης και ο Κασομούλης έγραψαν γιαυτά τα κοινωνικά απροβράσματα.
Αμβρόσιος Φραντζής
(1771-1851)
60 μέρες προτού
ξεσπάσει η Επανάσταση
Ίσως κίνητρο
για να ιστορίσει και εξιστορίσει ιστορικά γεγονότα της εποχής που έζησε, να
είναι οι δυο συνεδριάσεις που τις έζησε και ο ίδιος, όπως θα τις καταγράψουμε
παρακάτω. «Επιτομή της Ιστορίας της αναγεννηθείσης Ελλάδος». Αυτός είναι ο
τίτλος του βιβλίου του. Πρωτοσύγκελος, δηλαδή είναι κληρικός βαθμούχος της
Επισκοπής, ο πρώτος μετά τον Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό. Έχει θεσμικό
ρόλο, γιαυτό παρευρέθη και στις δύο συνεδριάσεις προυχόντων, Μητροπολίτη και
Παπαφλέσσα.
Υπάρχει
ακρίβεια διαλόγων. Μη ξεχαστώ και δε συμπληρώσω, ότι ο Π.Π.Γ. συνέχισε το
κοτζαμπασιλίκι του και στη συνέχεια του αγώνα του 1821˙ το λέει και ο ιστορικός
Γεώργιος Ρούσσος. Συμπλήρωμα Ελληνικής Έκδοσης, στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια 7ος τόμος
σελίδα 37. «Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα το 1822 από κάποιο διεθνές συνέδριο στη
Βερόνα της Ιταλίας αναμείχθηκε στις διαμάχες συνεργαζόμενος με τους
κοτζαμπάσηδες του Μοριά». Επανερχόμαστε στο θέμα μας. Οι προύχοντες του Μοριά
γνωρίζουν, ότι ο Παπαφλέσας (Γρηγόριος Δικαίος). Έχει πάρει εντολή από το
Δημήτριο Υψηλάντη να βγούνε στη Μάνη και από κει να αρχίσουν τον ξεσηκωμό.
Καταλαβαίνουν ότι δεν μπορούν να τον παρακάμψουν με τίποτα. «Του αποκρίνονται
νάρθει στη Βοστίτσα (Αίγιο), αποφασισμένοι να μην τον αφήσουν, με το καλό ή με
το ζόρι, νανάψει τέτοια φωτιά στο Μοριά. Ο Παπαφλέσας για να προλάβει κάθε
μπαμπεσιά τους, φτάνει με τα παληκάρια του, που είχαν κρυμμένα τ’ άρματα κάτω
από τις κάπες τους». Δημήτρη Φωτιάδη, ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ ΑΘΗΝΑ 1957 Β΄ ΕΚΔΟΣΗ σελίδα
94-95.
26
Ιανουαρίου 1821, στο σπίτι του Αντρέα Λόντου. «Μαζεύονται και ο Παπαφλέσας τους
δείχνει τα πληρεξούσια γράμματα του Υψηλάντη, όπου μ’ αυτά ο αρχηγός τον
καθιστούσε το “άλλο του εγώ” στο Μοριά». Ο Φραντζής όλα αυτά τα καταγράφει στο
βιβλίο του στις σελίδες 98-99 στον τόμο Α΄ και πολλά άλλα στη σελίδα 103.
«Έπειτα τους διαβάζει τις γραφτές προσταγές του, να ετοιμάσουν είκοσι πέντε
χιλιάδες στράτευμα». Τ’ ακούνε οι
κοτζαμπάσηδες και τους σηκώνονται οι τρίχες της κεφαλής τους. Δίνουν τέλος στην
πρώτη μάζωξη, για να κερδίσουν καιρό να δουν τι θα κάνουν.
Η άλλη μέρα
27 Ιανουαρίου
1821. Προσπαθούν να της προσδώσουν την αίγλη αυτής της άλλης μέρας˙ κάτι που
απουσίαζε απ’ την πρώτη. Πληρεξούσιος όλων ο Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών
Γερμανός (1771-1826). Του ζητάνε (του Παπαφλέσα) Εγγυήσεις. «Αν είναι σύμφωνο
όλο το Έθνος˙ αν θα μας βοηθήσει η Ρωσία˙ κ.α. Ο Π. τους αποκρίθηκε πως όλα τα
έχει προβλέψει η Αρχή». Τέτοιοι που είναι όλοι τους γίνονται τώρα επιθετικοί.
Αντρέας
Ζαΐμης: - Όλα τα παρά του Δικαίου λεχθέντα είναι άστατα, απελπισμένα,
στασιαστικά ιδιοτελή και σχεδόν μπιρμπάντικα. Και αν λάβωμεν αυτά ως βάσιν
έχοντα, αναμφιβόλως παίρνομεν το έθνος εις τον λαιμόν μας και θέλομεν επισύρει
εις τας κεφαλάς μας το αιώνιον ανάθεμα…..!
Χάνεται το έθνος μας αν ξεσηκωθούμε
Πού πολεμοφόδια; Πού όπλα; Πού χρήματα πολυάριθμα; Πού στρατός
πεπαιδευμένος;
Τήρησαν αμυντική τακτική, μη χάσουν τα προνόμια˙ με χωρίς
άλλη πρόταση.
Ένας από τους
κοτζαμπάσηδες ο Σωτήρης Χαραλάμπης πιστεύει μεν πως η Αρχή έχει
προβλέψει για όλα που αφορούν τον ξεσηκωμό, έχει όμως άλλες έγνοιες.
- Καλά όλα αυτά. Μα εμείς εδώ, αφού ξεκάνουμε τους Τούρκους,
σε ποιον θα παραδοθούμε; Ποιον θα έχουμε ανώτερο; Ο Ραγιάς αφού πάρει τα όπλα
δε θα μας ακούει πια και δε θα μας σέβεται και θα πέσουμε στα χέρια εκείνου που
δε μπορεί να κρατήσει το πιρούνι να φάει…
Ο Παπαφλέσσας κλείνεται σε μοναστήρι, για να σιγουρευτούν πως
δε θα ξεσηκώσει τον κόσμο. «Υποχρεούσαι παρ’ όλων ημών και του πολυπληθούς
έθνους να περιορισθείς».
Είσαι απατεώνας, άρπαγας, εξωλέστατος ˙ του φωνάζει ο
Μητροπολίτης Π.Π.Γ.
Από την Αγία Λαύρα
ξεκίνησε η Επανάσταση;
Σπυρίδων
Τρικούπης ιστορικός: «Ψευδής είναι η εν Ελλάδι επικρατούση ιδέα, ότι εν τη Μονή
της Αγίας Λαύρας ανυψώθηκε κατά πρώτον η σημαία της Ελληνικής Επαναστάσεως».
Ο Περραιβός
στα «Απομνημονεύματα πολιτικά». Σιγά μη κάνανε το πρώτο βήμα μαζί με τον
Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. «Και ο Π. Πατρών Γερμανός και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης
και οι περισσότεροι άλλοι προύχοντες του Μοριά, θέλοντας και μη πήρανε μέρος
στην επανάσταση. Και το έκαμαν αυτό φοβούμενοι για τη ζωή τους».
Προεργασίες για τον
ξεσηκωμό
Ο
Φεβρουάριος του 1821 και ο αγώνες στις Ηγεμονίες της Μολδοβλαχίας απέναντι
στους Τούρκους, ύστερα από κάποιες επιτυχίες, με τις διάφορες προδοσίες απ’
τους τρανούς παίρνει την κάτω βόλτα. Στη μάχη του Δραγατσανίου ο Ιερός Λόχος
συντρίφτηκε˙ η εκστρατεία λαμβάνει τέλος.
ΔΗΜ. ΦΩΤΙΑΔΗ
ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ ΑΘΗΝΑ 1957 Β΄ ΕΚΔΟΣΗ σελίδα 98. «Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης παραδίνεται
με τα αδέλφια του Νικόλα και Γιώργο στους Αυστριακούς στις 14 του Μάη του 1821.
Πιο πριν όμως είχε προτάξει τον αδερφό του Δημήτρη, που ήταν λοχαγός στο ρώσικο
στρατό και είχε πάρει μέρος στους Ναπολεόντειους πολέμους, να φύγει για το
Μοριά˙, έχοντας για σύμβουλο τον Φιλικό Αναγνωστόπουλο.
Όταν οι
πρώτες ειδήσεις για το κίνημα του Υψηλάντη φτάσανε στο Μοριά, κανείς πια δε
μπορεί να βαστάξει το λαό. Στις 21 του Μάρτη, ο τσαγκάρης Παναγιώτης Καρατζάς
ξεσηκώνει τους πατρινούς, παίρνουν την πολιτεία κι αναγκάζουν τους τούρκους να
κλειστούν στο κάστρο. Το μεγάλο αυτό νέο αντιχέει κεραυνός από τη μια στην άλλη
άκρη του Μοριά. Έπειτα από δύο μέρες 23 του Μάρτη ο Κολοκοτρώνης κι ο
Παπαφλέσσας μπαίνουν στην Καλαμάτα. Η επανάσταση λοιπόν δεν άρχισε, όπως το
θέλει η επίσημη παράδοση, στις 25 του Μάρτη στην Αγία Λαύρα με τελετές και
δοξολογίες».
Είναι δυνατό
οι αρνητές να γίνουν πρωτοπόροι;
Και τώρα δεν
είναι αργά η ιστορία για τα 200 χρόνια απ’ την απελευθέρωση της Ελλάδος απ’ τον
τουρκικό ζυγό, να βγει απ’ το θησαυροφυλάκιο να γραφτεί με αλήθειες και να
τοποθετηθεί ξανά σ’ αυτό. Να αποβάλλει επιτέλους τα κάθε λογής περιττώματα. Και
καθαρή και καλογραμμένη να αποδοθεί στον Ελληνικό λαό. Και ό,τι άλλο
καταχωνιάστηκε.
Ευχαριστώ για τη
φιλοξενία
Γιώργος Δερμάνης
ΥΓ. Και ο Φαναριώτης Αλέξανδρος
Μαυροκορδάτος στα “Ελληνικά Χρονικά”, 9/4/1824 γράφει για τον Γεώργιο
Καραϊσκάκη:
“Δεν καταφέραμε να τον ξεμπερδέψουμε μα η αρρώστια θα μας
γλιτώσει γρήγορα από αυτόν...Εν τοσούτω δε ελπίζετα, ότι η ζωή του θέλει είσθε
βραχυτάτη, επειδή αυτός είναι φθυσικός και το πάθος του κατήντησεν εις τον
τρίτον βαθμόν, ούτε να περπατήσει δεν ημπορεί, ούτε να καβαλικεύση, αλλά τον σηκώνουν
εις φορείον ”
Και αυτό καταχωνιάστηκε!...
