Συνεδίαση του Δ.Σ. της ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ

Η  πλακέτα που εντοίχισε η  ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ(12 Αυγούστου 2018) με τα ονόματα των πεσόντων στην μάχη για την απελευθέρωση του Γρεβενιτίου (23-12-1912).

• Το  Δ.Σ.  της Αδελφότητας ευχαριστεί τον  Χρήστο Ταγαρόπουλο για την τεχνική βοήθεια στην τοποθέτηση της πλακέτας!

Την Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2018, ώρα 11:00, 

στα γραφεία της ΕΝΩΣΗΣ ΖΑΓΟΡΙΣΙΩΝ, Γερανίου 41,

θα συνεδριάσει το Δ.Σ. της  

ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ  με θέματα της Η.Δ.

• Απολογισμός των μέχρι τώρα δράσεων
• Προγραμματισμός επόμενων δράσεων
• Συντονισμός και επικοινωνία με ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΕΣ χωριών του Αν. Ζαγορίου

       Η συνεδρίαση είναι ανοικτή και μπορεί να την                     παρακολουθήσει όποιος συγχωριανός και φίλος θέλει.                

             Το  Δ.Σ της  ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ  ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ

Ένδοξο Γρεβενίτι, υπέροχοι Γρεβεντάτες!

Μνημείο εκτελεσθέντων,  εκ  Γρεβενιτίου,  από τους  γερμανούς

Διηγούνταν η γιαγιά μου: Μια μέρα ακούστηκε ότι φέρναν στο χωριό μια ομάδα αιχμαλώτων Ιταλών Αλπινιστών. Οι γυναίκες και οι γέροι που είχαν μείνει στο χωριό, βγήκαν στο δρόμο γεμάτοι θυμό να τους υποδεχθούν. Όταν όμως είδαν τους αιχμάλωτους εχθρούς παγωμένους, ταλαιπωρημένους και νηστικούς να απλώνουν το χέρι παρακαλώντας "mama, mama pane" (Οι Έλληνες φαντάροι ήταν το ίδιο πεινασμένοι) λύγισαν. Τρέξανε στα σπίτια τους να φέρουν βελέντζες, ψωμί και πατάτες, που οι Ιταλοί άρπαζαν καυτές από το καζάνι και τρώγανε με τη φλούδα. Τους βάλανε στο ήδη βομβαρδισμένο σχολείο, λέγοντας : "Μπαίνει αέρας από τα σπασμένα παράθυρα, αλλά ρε παιδιά, εσείς το βομβαρδισατε."

Πολεμούσαν για τη λευτεριά τους, χωρίς να χάσουν την ανθρωπιά τους. 

Πραγματικά ξαφνιασματα της φύσης. 
              
                        Από ανάρτηση της καλής συγχωριανής  Βίκυς Παπαβρανούση στο  FB

Η Επιμελητεία του Αντάρτη (Ε.Τ.Α.)

Το Ε.Α.Μ. δεν άφηνε τίποτα να λειτουργεί στην τύχη του, αποσπασματικά και ανοργάνωτα. Αυτόν τον ευρηματικό τίτλο έδωσε η Περιφερειακή Οργάνωσή του. Οι γονείς μου Τάκης και Νίτσα και με τη σύμφωνη γνώμη της γιαγιάς μου Λεμονιάς Πατίκου ασμένως και χωρίς δεύτερη σκέψη δέχτηκαν στο πατρικό μου σπίτι να έχει την έδρα της. Εκεί αντάμωναν Η Αμαλία Τζώρτζη – Η Ελευθερία Παπαχριστοδούλου – Η Βασιλική Μπαλιάκα – Η Ασπασία Αργυρίκου – Η Αγγελική Ήτου – Η Έλλη Δερμάνη – Η Νίτσα Δερμάνη – Η Λεμονιά Πατίκου – Η Νίκη Παυλίδη – Η Μαρία Αρκουμάνη – Η Μαριάνθη Τσαϊμίδη – Η Ελένη Αβραμοπούλου – Η Σοφία Σουγγάρη – Η Μαρία Καρακίτσου.

Έραβαν ασταμάτητα, να ντύσουν τους αντάρτες του ΕΛ.Α.Σ. είχαν εξοικονομήσει ύφασμα από αλεξίπτωτα. Αυτό μαζί με άλλα χρήσιμα υλικά που «εξ ουρανού» δέχονταν το πεδίο ρίψεων στο Σκαμνέλι μεταξωτό και ακριβοθώρητο έφτιαχνε την ενδυμασία τους. Όσο για τις κάλτσες, τις φανέλλες, τις μπλούζες κ.λπ. Το Γρεβενίτι από ποκάρια προβάτων και τραγόμαλλα ήταν πλήρες.

Στην 1η επιδρομή 22/23/10/1943 το πατρικό μου πυρπολήθηκε όπως και τα εκατοντάδες σπίτια του Γρεβενιτίου. Αυτό από μόνο του βέβαια δε λέει τίποτα˙ όμως η επιμονή των κατακτητών, να είναι σίγουροι για το «καθήκον» που επωμίσθηκαν, το έπραξαν με επιμέλεια. Είχαν τις πληροφορίες τους απ’ τον τοπικό δοσίλογο.

Μέχρι το 1957 δέσποζαν τα λείψανα του φούρνου, ο σκελετός και το πλακόστρωμα. Ο πατέρας μου με τη μάνα μου τον αναστήλωσαν. Προστατεύτηκε στον εσωτερικό χώρο της εξωτερικής κουζίνας μας. Παραμένει μέχρι σήμερα διατηρητέο μνημείο. Το 2003 το καλοκαίρι προέβηκα στη στήριξη και ανακατασκευή της κουζίνας. Ο φούρνος εξωραΐστηκε και συνεχίζει να προστατεύεται.

Ουζάγκο και φτυάρι στον παραδοσιακό ξυλόφουρνο!

Θέλω όμως με την ευκαιρία αυτή να γράψω λίγα λόγια για την Εθνική Αντίσταση˙ συκοφαντήθηκε απ’ τους απόντες και συνεργάτες των γερμανών. Το επιχείρημα που έχουν είναι ότι τα αντίποινα των κατακτητών, οι εκτελέσεις και οι πυρπολήσεις συνδέονταν με κάποια αντιστασιακή ενέργεια στην ίδια περιοχή˙ να τους πω ότι δε γινόταν πάντα έτσι. Για τους άλλους θανάτους από πείνα, φόνους, ληστείες, βιασμούς λένε κομψευόμενοι «Είναι το λογικό κόστος ξένης κατοχής»! Μπορούν να μας πούνε πόσες χιλιάδες θύματα θα είχε η χώρα, αν αδιαμαρτύρητα οδηγούνταν τα νιάτα της πατρίδας μας για εργασία στη Γερμανία ή ως συμπολεμιστές των χιτλερικών στο Ανατολικό Μέτωπο; Φυσικά αυτό απετράπη˙ πως; Με τις διαδηλώσεις και τους αγώνες χιλιάδων πολιτών στην Αθήνα και τον Πειραιά. Πάνω από 200.000 λαού διαδήλωναν ενάντια στην πολιτική επιστράτευση. ΑΚΥΡΟ αυτό το μέτρο για την Ελλάδα δήλωσαν οι γερμανοί˙ ήταν 5 Μαρτίου του 1943. Είχε όμως 10 νεκρούς και πάνω από 140 τραυματίες. Ευτυχώς που στην πατρίδα μας, ευλογία για μας, υπάρχουν οι ανυπάκουοι και ανυπότακτοι και ότι  καλό απολαμβάνουμε «νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες, ευφραινόμεθα».

Θα κλείσω όμως με μια διαπίστωση˙ η Αντίσταση της ευρύτερης Αριστεράς ποτέ δε στιγματίστηκε από το επίσημο κράτος ως προδοτική. Τέτοιο χαρακτηριστιμό τον προσάπτουν μόνον ατομικά, πολιτικοί και ιδιώτες σε λόγους, βιβλία ή άρθρα εφημερίδων. Η ηγεσία του Ε.Α.Μ. ουδέποτε οδηγήθηκε στο εδώλιο του κατηγορουμένου για τη δράση της κατά την Κατοχή, ούτε καν και στα χρόνια του Εμφύλιου (1946-1949). Ο δοσιλογισμός όμως σε κάποιες φωτεινές περιόδους, απ’ το επίσημο κράτος έπαιρνε την τυπική σφραγίδα της προδοσίας. Π.χ. επεβλήθη δύο φορές θάνατος στον στρατηγό Γεώργιο Τσολάκογλου. Επεβλήθησαν ισόβια δεσμά στους κατοχικούς πρωθυπουργούς Ιωάννη Ράλλη και Κων/νο Λογοθετόπουλο. Γενικά όμως ήταν χλιαρή η δίωξη των δοσιλόγων η οποία εγκαινιάστηκε στις 21 Φεβρουαρίου του 1945.

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία

Γιώργος Δερμάνης

ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ

Από  τη συλλογή
  ΚΑΡΔΙΟΣΤΑΛΑΜΑΤΑ
Πατριωτικά Λογοτεχνήματα

του, εκ Γρεβενιτίου,  Βασιλάκη  Σαχίνη
ΑΘΗΝΑΙ, 1958

Από 15 Νοεμβρίου για το Κτηματολόγιο...

Η Κοινοπραξία ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Α.Ε. – Ι. ΨΑΡΡΑΣ, ανάδοχος της μελέτης με κωδικό σύμβασης ΚΤ5-08: «Μελέτη Κτηματογράφησης και Παροχή Υποστηρικτικών Υπηρεσιών για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου στις υπόλοιπες περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων της Περιφέρειας Ηπείρου» σας ενημερώνει ότι ο χρόνος έναρξης της συλλογής των δηλώσεων εγγραπτέων δικαιωμάτων (ιδιοκτησίας) για τη σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου στην Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων μετατίθεται για το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μηνός Νοεμβρίου 2018. Η ενημέρωση των πολιτών συνεχίζεται σε όλους τους Δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων σύμφωνα με το αναρτημένο πρόγραμμα.

Τα "τσίπουρα" του ΜΑΣ!

Οι Ζαπτιέδες στο Γρεβενίτι...

Τούρκοι  ζαπτιέδες

Η διετία 1860-1862 είναι η περίοδος των «Γενικών κανονισμών». Η Τουρκία βρίσκεται σε οικονομική κατάρρευση. Εφευρίσκει τον ήπιο αυτό τίτλο για να αλλάξει τον διοικητικό-οικονομικό τρόπο είσπραξης των φόρων. Τώρα οι φόροι για το δύσμοιρο Ελληνικό λαό πληρώνονται σε χρήμα. Τα προνόμια που είχε το Ζαγόρι ανατρέπονται. Οι προεστώτες των χωριών δεν αναγνωρίζονται˙ φυσικά καταργείται και ο Βεκύλης.

Στο Τσεπέλοβο εγκαταστάθηκαν τουρκικές διοικητικές αρχές. Τότε είδαν οι Ζαγορίσιοι για πρώτη φορά Τούρκους στρατιώτες-χωροφύλακες και διοικητικούς υπαλλήλους.

Το Γρεβενίτι έπειτα από 280 περίπου χρόνια βρίσκεται σε «μνημόνιο»˙ του το «φόρτωσαν» οι Τούρκοι. Οι Γρεβεντάτες αντιδρούν, κάνουν γνωστό όχι μόνο το δικό τους πρόβλημα, αλλά και των άλλων χωριών του Ζαγοριού. Κάποιος κάτοικος του χωριού μας κατορθώνει να στείλει σε μια εφημερίδα με τον τίτλο «Φάρος της Όθρυος» καταγγελτική επιστολή, η οποία δημοσιεύεται στις 22 Οκτωβρίου του 1868. Την ίδια επιστολή αναδημοσιεύει αργότερα στις 5 Νοεμβρίου η εφημερίδα «Αθηνά».

Ποιος νάταν ο κομιστής της;

Πιστεύω ότι συντάκτης και κομιστής της ήταν ο αείμνηστος Βράνος Βοζάνης. Σ’ αυτή μου τη σκέψη συμβάλλει και η συμμετρία των αριθμών και των γεγονότων˙ ο Βράνος το 1868 είναι ήδη 22 χρονών. Έχει περατώσει τις σπουδές του στις φυσικές επιστήμες και στη διδασκαλία των Ελληνικών Γραμμάτων. Είναι ήδη φοιτητής στη Ριζάρειο εδώ και 5 χρόνια. Βάσει της αυτοβιογραφίας του, το φθινόπωρο του 1868 μεταναστεύει στη Σμύρνη, μετά από πρόσκληση για να διδάξει στο Γαλλικό Κολλέγιο την Ελληνική γλώσσα και τα Ελληνικά Γράμματα. Αποχαιρετάει τους δικούς του στο Γρεβενίτι. Έχει δει τα τραγικά που συμβαίνουν και τα καταγγέλλει.

Αυτή δε θα την ξέραμε αν δεν την αποδελτίωνε στο Δελτίο Πνευματικής Ενημερώσεως της «Ηπειρωτικής Εταιρείας»  τεύχος Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 1997 ο εκ Βωβούσης ερευνητής «Γιάννης Πινδέας». Ο παραπάνω ερευνητής αφού αναφέρεται στον «εκ Γρεβενιτίου δράστη» (χωρίς ονοματεπώνυμο) μας βοηθάει όμως εμάς να τον ταυτοποιήσουμε.

Ο παραπάνω ερευνητής κάνει μια περιγραφή, με τα στοιχεία που έχει, της όλης κατάστασης που επικρατεί στα μαρτυρικά χωριά μας:  «Κατά το 1868 σε όλα τα χωριά του Ζαγοριού επεβλήθηκε καταστρεπτική φορολογία των Χριστιανών με την καταγραφή των κτημάτων και εκτίμηση αυτών, γιατί η Τουρκία κατά την εποχή εκείνη βρισκόταν σε ελεεινή οικονομική κατάσταση. Οι φόροι πληρώνονται σε μετρητά. Οι Ζαπτιέδες (χωροφύλακες φοροεισπράκτορες) απ’ τον Οκτώβριο και μετά βγαίνουν παγανιά για την είσπραξη μετρητών (αφού πωληθούν οι σοδειές). Όσοι αδυνατούν να καταβάλλουν τους φόρους, υπάρχει τρόπος. Στα μεσοχώρια δημοπρατούνται τα οικιακά τους αντικείμενα˙ απ’ αυτό το τίμημα εισπράττουν, πληρώνουν και τελειώνουν. Τα σπίτια όμως αδειάζουν…. Φανταστείτε την δυστυχία των ανθρώπων και τον θρήνον αυτών βλεπόντων πωλούμενα τα οικιακά αυτών, έπιπλα, εν τω μέσω των χωρίων υπό τους πλατάνους….».

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία

Γιώργος Δερμάνης

Μια παλιά φωτογραφία!

Ο  θηροφύλακας  Γιάννης Τσίντζας, Τζιοβάνι,  Χρήστος Ράπτης, Γιάννης Πεζοδρόμος, μάλλον στο Γκόζγκο!

Η φωτογραφία στάλθηκε από την Αυστραλία, από τον Αντρέα Κωνσταντινίδη-γιο του Μηνά-
στον Δημήτρη Ασπιώτη, ο οποίος μας την έστειλε.
Τους ευχαριστούμε και τους δύο!

ΦΑΝΙΤΣΙΟΣ και βουνίσια φασόλια!

        Ευχαριστούμε  την καλή συγχωριανή  Κούλα Χασιώτη,  που μας έστειλε την ανάρτηση.

Ενημέρωση από την HOPEgenesis στο Ζαγόρι για το πρόγραμμα στήριξης των γεννήσεων

Ολοκληρωμένη ιατρική περίθαλψη και υποστήριξη σε γυναίκες από τη στιγμή που μένουν έγκυες έως τη μέρα του τοκετού τους, προσφέρει ο μη   κερδοσκοπικός οργανισμός HOPEgenesis που δραστηριοποιείται στον τομέα της υγείας και ασχολείται με το θέμα της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα. Στόχος είναι η αντιστροφή των  ανησυχητικών αρνητικών ποσοστών γεννήσεων σε ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές.

Ο Δήμος Ζαγορίου, με σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, έχει αποδεχθεί την πρόταση της HOPEgenesis και έχει  ενταχθεί στο πρόγραμμα που υλοποιείται σε συνολικά 130 ορεινές και απομακρυσμένες Τοπικές Κοινότητες των νομών Καρδίτσας, Ευρυτανίας, Κοζάνης, και Ιωαννίνων και σε 37 νησιά.

Οι 43 Τοπικές Κοινότητες του Δήμου Ζαγορίου είναι οι μοναδικές, μέχρι τώρα,  από την Ήπειρο που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα.

Την Πέμπτη 25 Οκτωβρίου στις 12 μ.μ. στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου στους Ασπραγγέλους η HOPEgenesis, σε συνεργασία με το Δήμο, οργανώνει  εκδήλωση γνωριμίας με τους κατοίκους και φορείς του Ζαγορίου. Θα γίνει παρουσίαση του προγράμματος από εκπροσώπους της HOPEgenesis και θα δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα των συμμετεχόντων.

Η δράση της οργάνωσης στην οποία συμμετέχουν, στηρίζουν ή συνεργάζονται σημαντικοί επιστήμονες και προσωπικότητες της δημόσιας ζωής, επικεντρώνεται κυρίως στις γυναίκες που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές ή απομονωμένα νησιά στην Ελλάδα.

Για να είναι πιο αποτελεσματική η δράση της, η HOPEgenesis έχει αναπτύξει στενή συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες προκειμένου να παρέχει την απαραίτητη ασφάλεια στις γυναίκες που κυοφορούν ή επιθυμούν να μείνουν έγκυες.

Η HOPEgenesis δέχεται γυναίκες ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης που δεν έχουν ξεπεράσει την 18η εβδομάδα κύησης, παρέχει τη μεταφορά και τη διαμονή των εγκύων σε ένα από τα συνεργαζόμενα ιατρικά κέντρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ παρέχει μαιευτική και γυναικολογική φροντίδα. Επίσης, προσφέρει φροντίδα στην έγκυο σε ένα αξιόπιστο νοσοκομείο και κάλυψη για κάθε έκτακτο περιστατικό παρουσιαστεί στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και τέλος καλύπτει όλο το κόστος μητρότητας.

ΟΙ ΔΙΩΧΝΕΣ

"ΔΙΩΣΧΝΕΣ": Λουλούδι που φυτρώνει στα Ζαγοροχώρια στις αρχές του Φθινοπώρου, 
όταν έφευγαν οι μαθητές, οι ξενιτεμένοι...

Ποίημα του εκ Γρεβενιτίου ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΑΧΙΝΗ
από τη συλλογή
ΚΑΡΔΙΟΣΤΑΛΑΜΑΤΑ
Πατριωτικά Λογοτεχνήματα
ΑΘΗΝΑΙ 1958

Το Γρεβενίτι στόχος ληστών...

Οι Ρετζαίοι

Ο αείμνηστος Στάθης Δαμιανάκος, πολιτικός επιστήμονας και κοινωνιολόγος, στο βιβλίο του ΕΞΟΥΣΙΑ, ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ ΣΕ ΤΡΙΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ, εκδόσεις ΠΛΕΘΡΟΝ 1997 στη σελίδα 145˙ η έρευνα έγινε το 1961 και είναι επιτόπια. Θα μας πει, ότι η οικονομική ευμάρεια σε μεγάλο ποσοστό των Γρεβεντάτων, θα ανοίξει την όρεξη σε επίδοξους ληστοσυμμορίτες να κρατάν ομήρους και να αποσπούν λύτρα με την απελευθέρωσή τους. Το χωριό μας γνώρισε τέτοιες επιδρομές. Γνωστές τρεις. Τις δύο τις καταγράφει ως εξής: «Κατά την πρόσφατη ιστορία του το Γρεβενίτι γνώρισε δύο τέτοιες επιδρομές ληστών: μια πρώτη φορά κατά τη δεκαετία του 1890, όταν η συμμορία του πασίγνωστου ληστή Γιώργου Νταβέλη θα επιτύχει να απαγάγει, ομαδικώς, το σύνολο της ντόπιας ηγεσίας (περίπου σαράντα ανθρώπους). Τη δεύτερη φορά κατά την περίοδο που ακολουθεί την προσάρτηση της Ηπείρου στο Ελληνικό κράτος με πρωταγωνιστές τους αδελφούς Ρετζαίους. Αυτή η επιχείρηση στρεφόταν εναντίον ενός ευπόρου εμπόρου και κατέληξε σε δύο θανάτους:  του Ομήρου, που ήταν ο πρωτότοκος γιος του εμπόρου, καθώς και ενός χωριανού, συνεργάτη των ληστών».

Προφανώς αναφέρεται στην απαγωγή του Βασιλάκη Κων/νου Τζώρτζη και τον θανάσιμο τραυματισμό του και του προδότη επίσης την εξόντωση. Όσο αφορά τους 40 αυτοί απελευθερώθηκαν με την καταβολή παχυλών λύτρων.

Για πολλά χρόνια με βασάνιζε η ακριβολογία, όσο αφορά τον θανάσιμο τραυματισμό του Βασιλάκη. Ο κατάλληλος άνθρωπος για αυτό δεν ήταν άλλος απ’ τον μοναδικό «Εν τη ζωή» Tέλη αδερφό του.

Επικοινώνησα τηλεφωνικά μαζί του αρχές Ιανουαρίου του 2009 για το θέμα αυτό. Ανταποκρίθηκε ασμένως. Η αφήγηση φυσικά έγινε με επιστολή προς τον γράφοντα στις 28/1/2009: «Το έτος 1911 ο νομός Ιωαννίνων ήταν υπό την κατοχή των Τούρκων. Οι Γρεβεντάτες, οι άνδρες βέβαια, ταξίδευαν στη Μικρά Ασία και Ρουμανία, αφήνοντας τους γονείς τους και τις οικογένειές τους στο χωριό. Στα ταξίδια που έκαναν αποκτούσαν αρκετά χρήματα και επιστρέφοντας κατά περιόδους έχτιζαν ωραία και μεγάλα σπίτια. Η οικογένεια στο χωριό καλλιεργούσε τα χωράφια, τα αμπέλια και τους κήπους. Γενικά βρίσκονταν σε καλή οικονομική κατάσταση. Πολλές οικογένειες θεωρούνταν πλούσιες. Μια απ’ αυτές ήταν και του πατέρα μου Κων/νου Παν. Τζώρτζη με προστάτη τον παππού μας Παναγιώτη.

Η οικογένεια του Κων/νου στο χωριό αποτελούνταν απ’ τον παππού μου, τη γιαγιά, τη σύζυγό του, ένα αγόρι και τρεις θυγατέρες (μιλάμε για το 1911). Ο Βασιλάκης γεννήθηκε το 1897. Τον Απρίλιο του 1911 η οικογένεια ξεκίνησε το βράδυ για να πάει στην Ανάσταση. Μόλις βγήκαν στην αυλή του σπιτιού, αντίκρισαν να έχουν περικυκλώσει το σπίτι, φοβήθηκαν και φώναζαν δυνατά “κλέφτες-κλέφτες”. Ο παππούς που είχε μείνει τελευταίος για να κλειδώσει το σπίτι, το κλείδωσε καλά και οι κλέφτες δεν μπόρεσαν να το παραβιάσουν και να συλλάβουν τον ίδιο. Τότε απήγαγαν τον 14χρονο Βασιλάκη.

Πολλοί κάτοικοι όταν το αντιλήφθηκαν τι είχε συμβεί άρχισαν να πυροβολούν με τα κυνηγητικά όπλα και μαζί με το τούρκικο απόσπασμα κυνήγησαν τους κλέφτες, οι οποίοι έφευγαν τρέχοντας και έφτασαν στην Κούρτια, πέρα απ’ το ποτάμι για να κρυφτούν. Τους κλέφτες ακολούθησε και ο προδότης “κολαούζος” (έμπειρος σύμβουλος). Οι κλέφτες αναγκάστηκαν να πυροβολήσουν κατά του Βασιλάκη και να τον τραυματίσουν άσχημα, θέλοντας να τον σκοτώσουν, για να μη προδώσει τον προδότη. Στη συμπλοκή όμως σκοτώθηκε ο προδότης, ο οποίος ήταν κάτοικος Γρεβενιτίου.

Ο Βασιλάκης δυστυχώς δεν έζησε υπέκυψε στο βαρύ τραύμα. Ευτυχώς δεν ακολούθησαν εκδικήσεις κατά της οικογένειας του προδότη».

Ο Τέλης απέφυγε να κατονομάσει τον προδότη, το οικογενειακό του δένδρο. Σίγουρα πρόκειται για άνθρωπο ανηλεή και αδίστακτο. Δε χρειάζεται κιόλας να καταφύγω στην ονοματολογία των επιγόνων του˙ για τίποτα αυτό δεν προσφέρεται.

Νικόλαος Κατσίκης

Εκείνη περίπου την εποχή ο παπα-Νικόλας Κατσίκης προτού γίνει παπάς (1915-1945) τον βρίσκουν στο δάσος στην «Τούφα» για ξύλα….. «Έφηβος ξενιτεύεται στη Μ. Ασία, όπου ο πατέρας του είχε κατάστημα. Εικοσαετής επιστρέφει στο Γρεβενίτι. Νυμφεύεται την Ευαγγελία Αρκουμάνη 16-17 ετών και ασχολείται με γεωργικές εργασίες. Ξαναπηγαίνει στη Μ. Ασία 2-3 φορές για μικρά διαστήματα, προκειμένου να βοηθήσει οικονομικά την οικογένεια.

Το χρήμα προκαλεί τους κλέφτες στο Γρεβενίτι, τον βρίσκουν στο δάσος για ξύλα στην «Τούφα» και ζητούν λύτρα. Δίνει 40 λίρες για να τον αφήσουν ελεύθερο, (διά μέσου ενός εξαδέλφου του)».

Εφημερίδα «ΤΟ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ» Φ 13/1996 με την υπογραφή του εγγονού του αείμνηστου Στάθη Παπαευσταθίου.

Ένα τεράστιο δίκτυο πληροφοριών από ανθρώπους σε Τράπεζες (Ε.Τ.Ε.), στην Αστυνομία ήταν άνθρωποι υπεράνω υποψίας με υψηλή κοινωνική θέση και με ροπή στον εύκολο πλουτισμό. Πάντως αρκετοί αξιοποιήθηκαν απ’ τον Γιάννη και Θύμιο Ρέτζιο. Για τη βρώμικη δουλειά, δολοφονίες κ.ά. είχαν τους λούμπεν.

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία

Γιώργος Δερμάνης

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΦΑΦΑΣ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ

 

«Γεννήθηκε στο Γρεβενίτι Ζαγορίου Ιωαννίνων τον Ιούλιο του 1915. Γονείς του ο Αγωνιστής Δάσκαλος Αναστάσιος Φάφας (Μπαρμπα-Τάσιος) και μητέρα του η πανέμορφη αρχόντισσα Αριστούλα Καρακίτσου. Ήταν ο πρωτότοκος γιος και μετά απ’ αυτόν γεννήθηκαν άλλα τέσσερα παιδιά: η Ελένη, η Τασία, η Μαρία και το στερνοπαίδι που τόσο πολύ μας πλήγωσε με τον πρόωρο θάνατό του, ο Θωμάς.

Τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε δίπλα στον πατέρα του, φοιτώντας στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο του Γρεβενιτίου. Έχοντας ως πρότυπο τον πατέρα του, θέλησε ν’ ακολουθήσει κι’ αυτός τα βήματά του. Έτσι φοίτησε στη Ζωσιμαία Ακαδημία Ιωαννίνων και αποφοίτησε με απολυτήριο «Πολύ Καλώς» και διαγωγή «Αρίστη». Διορίζεται ως διδάσκαλος προσωρινά στο Κουβούκλιο του Νομού Σερρών και μετά ως μόνιμος στο Μύρκινο της Επαρχίας Φυλλίδος του Νομού Σερρών, όπου και υπηρετεί μέχρι την κήρυξη του Ιταλο-Γερμανικού πολέμου.

Μετά τη λήξη του πολέμου επισκέπτεται το χωριό του. Αντικρύζει με βαθύ πόνο τη χήρα μάνα του και τα ορφανά αδέλφια του, καθώς και το καμένο από τους Ναζιστές Γερμανούς χωριό του, αλλά αναγκάζεται να φύγει, γιατί καλείται πάλι από το κράτος να υπηρετήσει ως διδάσκαλος στον Μύρκινο Σερρών. Εκεί σε διπλανό χωριό, στον Μαυρόλοφο Σερρών, γνωρίζει την πανέμορφη νηπιαγωγό Αλεξάνδρα Καλαϊτζή και χτυπά η καρδιά του. Αρχίζει λοιπόν να την επισκέπτεται περπατώντας 10-15 χιλιόμετρα μακριά από τον Μύρκινο. Στο τέλος ο νοικοκύρης του το έμαθε και του  διέθεσε ένα άσπρο άλογο, για να διευκολύνει την επίσκεψή του στην Αλεξάνδρα. Παντρεύονται το 1946 στην Κασσανδρεία «Βάλτα» Χαλκιδικής, απ’ όπου κατάγεται η Αλεξάνδρα. Τον Ιούλιο του 1947 γεννιέται ο μοναχογιός τους, Τάσος Δ. Φάφας.

Με την έναρξη του εμφυλίου ως δημόσιος υπάλληλος καλείται να καταταγεί στον στρατό με το βαθμό του λοχία. Σε μια μάχη του στρατού με τους αντάρτες στο Γράμμο-Βίτσι ο Μήτσος τραυματίζεται. Ο στρατός οπισθοχωρεί και ο Μήτσος μένει μόνος, τραυματισμένος βαριά στο χέρι του. Τον βρίσκουν οι αντάρτες, τον περιθάλπουν και τον παίρνουν μαζί τους. «Εκεί απ’ ότι έχει πει σε μένα, τη νύφη του, γνωρίζει και την Έλλη Αλεξίου».

Μέχρι το 1953-54 η γυναίκα του και η υπόλοιπη οικογένειά του στο Γρεβενίτι δεν γνωρίζουν πού βρίσκεται. Η γυναίκα του το διάστημα αυτό μετατίθεται από τον Μαυρόλοφο Σερρών στο Νηπιαγωγείο της Νέας Ζίχνης Σερρών. Με τη βοήθεια των γυναικών των δεξιών μεγαλοαστών της κωμοπόλεως αυτής και των συζύγων αυτών απευθύνονται στον Ερυθρό Σταυρό προς αναζήτηση του Δημητρίου Φάφα. Μετά την παρέλευση  1½ χρόνου λαμβάνουν επιτέλους νέα του. Βρίσκεται στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας και η πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία με τη μητέρα μου γίνεται μετά από 6 μήνες. Έτσι αρχίζει και η αλληλογραφία με την οικογένειά του. Όλα αυτά τα χρόνια της απουσίας του Μήτσου η Αλεξάνδρα τα περνά πολύ δύσκολα. Ολομόναχη με ένα μικρό παιδί, μια πραγματική ηρωϊδα, δίνει αγώνα, τιμώντας τον άνδρα της και διδάσκοντας τα 70 νήπια του Νηπιαγωγείου της. Κατά τη διάρκεια της διδακτικής εργασίας της στο Νηπιαγωγείο το παιδί της το φροντίζουν οι γειτόνισσες. Κάποια στιγμή έρχεται στο χωριό ένας αστυνόμος, το όνομα αυτού Μουγείκος, με οικογένεια και γιο, τον οποίο έχει μαθητή η Αλεξάνδρα στο Νηπιαγωγείο. Η Αλεξάνδρα με τη σύζυγο του αστυνόμου γίνονται φίλες και κάποια στιγμή η σύζυγος του αστυνόμου λέει στη μητέρα μου: «Μπορούμε να φέρουμε πίσω στην Ελλάδα τον άνδρα σου». Από εκείνη τη στιγμή η Αλεξάνδρα σκέφτεται συνέχεια αυτή την πρόταση. Με τη βοήθεια των ενεργειών  της γυναίκας του αστυνόμου και δύο πολιτών, που ήταν συγχωριανοί του Κωνσταντίνου Καραμανλή, έκαναν ενέργειες για τον επαναπατρισμό του Μήτσου. Μάλιστα για τις πληροφορίες που ζητούσαν από το Κέντρο των Αθηνών, οι Μυστικές Υπηρεσίες της Κ.Υ.Π. ανέφεραν ότι η Αλεξάνδρα είναι ανεψιά του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ύστερα από προσπάθειες  3 ετών, το έτος 1958 και αφού είπαν οι αρμόδιοι ότι πιο εύκολο ήταν να πάει η Αλεξάνδρα με τον γιο της στο Βουκουρέστι παρά να επιστρέψει ο Μήτσος στην Ελλάδα, η Αλεξάνδρα αρνήθηκε κατηγορηματικά. Μετά από δύο μήνες ανακοίνωσαν στην μητέρα μου ότι τελικά μπορεί να επιστρέψει ο σύζυγός της στη Ελλάδα. Σε τηλεφωνική επικοινωνία τους ο Μήτσος ρώτησε τον γιο του: «Τι δώρο θέλεις να σου φέρω;» και εκείνος απάντησε «ποδήλατο». Του το έστειλε, αφού πλήρωσε μια ολόκληρη περιουσία στους Ρουμάνους και όχι μόνο για να του το στείλουν.

Χειμώνας 1959, κρύο και φόβος στην Θεσσαλονίκη λόγω του «Δράκου» Παγκρατίδη. Έχουν έλθει από το Γρεβενίτι: η μάνα του η Αριστούλα, η Νίτσα και η Μαρία, ο Θωμάς λείπει γιατί σπουδάζει και η Τασία βρίσκεται στην Τασκένδη. Ο Μήτσος έρχεται σιδηροδρομικώς γύρω στις 11:00 μ.μ., φορώντας το αγαπημένο του ρεπούμπλικο που δεν το αποχωρίστηκε ποτέ. Ύστερα από τα καλωσορίσματα, τα φιλιά και τη συγκίνηση, δυο ασφαλίτες τον συλλαμβάνουν και τον οδηγούν στο Τμήμα Μεταγωγών, όπου παραμένει για ένα μήνα. Μπαινοβγαίνει στα κρατητήρια για δύο μήνες και μετά επακολουθούν  3-4 δικαστήρια, για να αποδείξει ότι δεν έφυγε οικειοθελώς στην Ρουμανία. Του ζητούσαν επισταμένως να βρει κάποιον συμπολεμιστή του για να επιβεβαιώσει τα λεγόμενά του, πράγμα βέβαια πολύ δύσκολο. Στο τελευταίο δικαστήριο ευρέθη ο μάρτυρας και επιβεβαίωσε τα λεγόμενά του και τον τραυματισμό του. Έτσι αφέθηκε ελεύθερος και επέστρεψε στη γυναίκα του και στο γιο του. Εκεί ενοχλείτο συνέχεια από έναν ταγματάρχη των Τ.Ε.Α., για να πηγαίνει στα γύρω χωριά και να μιλά ενάντια στο Κομμουνιστικό καθεστώς της Ρουμανίας. Αρνήθηκε κατηγορηματικά.

Στο Βουκουρέστι ήταν διευθυντής σε σχολείο με παιδιά Ελλήνων του «Παραπετάσματος», εκ των οποίων αρκετά ήταν παιδιά με ειδικές ικανότητες. Το σχολείο είχε περίπου  700 παιδιά. Από τα χέρια του περνούσαν όλα. Όντας διευθυντής του σχολείου είχε αναλάβει την διδασκαλία αλλά και τα λειτουργικά έξοδα του σχολείου. Όλοι είχαν αναγνωρίσει εκεί τη μεγάλη του προσφορά. Έχαιρε εκτίμησης από όλους. Η ζωή του ήσυχη, τίμια, ηθική και μόνη έννοια η οικογένειά του, η γυναίκα του και το παιδάκι του, που άφησε μωρό.

Επιστρέφουμε πίσω. Οι ενοχλήσεις του ταγματάρχη συνεχίζονται. Τα Τ.Ε.Α. το ίδιο. Αυτό γίνεται καθημερινά. Αρχίζουν και οι απειλές. Ο ίδιος πάντα απαντά αρνητικά. Μέχρι που στο τέλος τους λέει «Στείλτε με πίσω». Με τη μεσολάβηση πάλι των γνωστών ανθρώπων της Νέας Ζίχνης σταμάτησαν επιτέλους να τον ενοχλούν. Δούλεψε σε βιβλιοπωλείο. Με τη βοήθεια κάποιου γνωστού πάλι ανοίγει δικό του βιβλιοπωλείο. Αλλά και εκεί δέχεται τις απειλές: «Μην αγοράζετε από τον Κομμουνιστή». Δουλεύει το βιβλιοπωλείο περίπου δυο χρόνια.

Στην συνέχεια αλλάζουν τα πράγματα και πάλι με την παρέμβαση γνωστών ανθρώπων της Νέας Ζίχνης. Έτσι το 1962 διορίζεται ξανά δάσκαλος. Το 1965 παίρνουν μαζί με την Αλεξάνδρα μετάθεση στη Θεσσαλονίκη. Εκεί υπηρετεί σε πολλά σχολεία της Θεσσαλονίκης και παίρνει τη σύνταξή του ως Διευθυντής.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα θα σας αναφέρω: Περπατάμε στο Πανόραμα και σταματά δίπλα μας ένα αυτοκίνητο. Βγαίνει ένας κύριος, τον αγκαλιάζει και του λέει: «Σ’ ευχαριστώ Δάσκαλε. Μακάρι να υπήρχαν κι άλλοι δάσκαλοι σαν και σένα»! Χάρηκε πολύ και δάκρυα κύλησαν από τα μάτια του.

Σαν άνθρωπος ήταν τελειομανής, εργατικός, με πλατειά γκάμα γνώσεων, βιβλιοφάγος. Παρ’ όλο που στο χέρι του είχε  80% αναπηρία, εντούτοις τα κατάφερνε όλα.

Λάτρευε τα δυο του εγγόνια, την Αλεξάνδρα και τον Δημήτρη και τα καμάρωσε επιστήμονες. Κάθε χρόνο ερχόταν με την Αλεξάνδρα του στο Γρεβενίτι  ανελλιπώς. Ήθελε να δει την οικογένειά του, τ’ αδέλφια του, τους φίλους του, να παίξει την πρέφα του στου Τσουκάκη, να σύρει το χορό πρώτος, χορεύοντας στις μύτες και κάνοντας τις περίφημες κάτσες.

Για μας τους δικούς του ήταν ο καλύτερος πατέρας-πεθερός-παππούς. Ζήσαμε μαζί  35 χρόνια γεμάτα αγάπη, κατανόηση, σεβασμό, στήριξη. Μια οικογένεια ενωμένη σαν μια γροθιά.

Βλέποντας την αγάπη που είχαν τα εγγόνια του για το Γρεβενίτι, χωρίς να μας αναφέρει τίποτα, διέθεσε ένα αρκετά μεγάλο ποσό για την αναστήλωση του πατρικού του σπιτιού, που ήταν έτοιμο να καταρρεύσει μετά τον θάνατο της Νίτσας. Ο Μήτσος απεβίωσε στις  29 Σεπτέμβρη του 2007 σε ηλικία 94 ετών.

Υ.Γ.

Για μένα, τη νύφη του, ήταν ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου και η πεθερά μου η μεγαλύτερη ηρωϊδα. Προς τιμήν του και για την απεριόριστη αγάπη που έτρεφε ο έγγονός του Δημήτρης στον παππού του, αποφάσισε ο γάμος του να γίνει στο Γρεβενίτι στις  22 Αυγούστου 2010.

Τα οστά τους τα μετέφερα στον Άγιο Δημήτριο στο Γρεβενίτι,

για ν’ αγναντεύουν πάντα μαζί,

ο Μήτσος και η Αλεξάνδρα,

την Αστράκα!

Θα τον Αγαπάμε

και

Θα τον Θυμόμαστε

Πάντα!»

Και εγώ, Αγαπητέ Συνάδελφε- Δάσκαλε και Φίλε, Μήτσο,  που είχα την Τιμή και τη Χαρά να σε γνωρίσω εν ζωή, Θα σε θυμάμαι πάντα!

Με Πολλή Αγάπη και Σεβασμό,

Αποτίοντας Φόρο Τιμής

στην Πολυβασανισμένη Ζωή και στο Έργο Σου!

Ας είναι Αιωνία η Μνήμη σου!

Δημήτριος Β. Λιοδάκης

                                                Αθήνα, 20 Σεπτεμβρίου 2018

Τα "ΤΣΙΠΟΥΡΑ του ΜΑΣ"!

         

Το   Δ.Σ.   του ΜΑΣ αποφάσισε η εκδήλωση 

"ΤΑ ΤΣΙΠΟΥΡΑ" 

να πραγματοποιηθεί 

το  Σάββατο 3 Νοεμβρίου 2018.

Ο ΠΑΛΜΟΣ ΤΩΝ ΜΗΛΙΩΤΑΔΩΝ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΗΛΙΩΤΑΔΩΝ ΖΑΓΟΡΙΟΥ

ΕΤΟΣ 35ο , ΑΡΙΘ. ΦΥΛΛΟΥ 413-414, ΙΟΥΛΙΟΣ- ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2018 

Με πλούσια ύλη:

• Η εκδήλωση στους Μηλιωτάδες: Υπόθεση όλων η διάσωση των πέτρινων γεφυριών στο Ζαγόρι
• ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
• ΑΓΓΕΛΙΕΣ
• Προτάσεις για ένταξη έργων στο  Πρόγραμμα "Φιλόδημος" και LEADER
• Το Τσεπέλοβο κατέκτησε το τουρνουά ποδοσφαίρου Ζαγορίου
• Στις 11 Αυγούστου θεατρική παράσταση στο Δεμάτι
• Επικήδειος: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Χ. ΝΙΚΟΛΟΣ
• Στις 17 Αυγούστου: Παράσταση κουκλοθέατρου στους Μηλιωτάδες
• Το Ζαγόρι τίμησε τους νεκρούς του και δεν ξεχνά-Με επιτυχία ο 1ος Ποδηλατικός Αγώνας για την "Ημέρα Μνήμης"

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ

Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου στην Ήπειρο, εκ Γρεβενιτίου!

Η Μαρούλα Παπαευσταθίου-Τσάγκα, εκ Γρεβενιτίου,  επελέγη ως Συντονίστρια Εκπαίδευσης  των φιλολόγων Ηπείρου στις πρόσφατες κρίσεις για τα στελέχη της εκπαίδευσης.

Η ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ και το "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ¨  συγχαίρουν την Μαρούλα και της εύχονται σε ανώτερα και καλή επιτυχία στο πολύ δύσκολο έργο της. 

Η Μαρούλα είναι άξιος συνεχιστής μιας πλούσιας παράδοσης, που έχει το Γρεβενίτι  σε διακεκριμένους φιλολόγους: 

Βράνος Βωζάνης, Βασιλάκης Σαχίνης, Λέανδρος Βρανούσης, Δημήτριος Ράιος, ...  

Στον «Φιλόδημο» με 260.000 ευρώ η αναβάθμιση παιδικών χαρών στο Ζαγόρι

Η παιδική λύπη στο Γρεβενίτι ελπίζει να γίνει Παιδική Χαρά!

Με απόφαση που υπέγραψε ο Υπουργός Εσωτερικών Αλέξης Χαρίτσης εντάχθηκε στο πρόγραμμα «ΦιλόΔημος ΙΙ» η πρόταση του Δήμου Ζαγορίου για την Προμήθεια – Τοποθέτηση εξοπλισμού για την αναβάθμιση παιδικών χαρών στις Τοπικές Κοινότητες του Δήμου. Το συνολικό έργο για το Δήμο Ζαγορίου είναι προϋπολογισμού 260.000 ευρώ.

Οι 204.000 ευρώ είναι η χρηματοδότηση από το πρόγραμμα και το υπόλοιπο, 56.000 ευρώ, θα διατεθεί από ίδιους πόρους του Δήμου. Με την υλοποίηση του έργου θα αποκτήσουν σύγχρονες και ασφαλείς παιδικές χαρές τα χωριά του Ζαγορίου, δεδομένου ότι υπάρχουν προβλήματα με τις υπάρχουσες.

Τα παιδιά του Γρεβενιτίου στο Μεσοχώρι ένα καλοκαιριάτικο απόγευμα! 

Ηθικό δίδαγμα: Η παιδική χαρά στο Γρεβενίτι θα πρέπει να είναι η πρώτη που θα ανακαινισθεί... 

Α, ξέχασα! Αρκετά παιδιά ήρθαν μετά τη φωτογραφία!

Προικοσύμφωνον του 1952 στο Γρεβενίτι...

Κων/νος Σιούλας-Αλίκη Ζουμπούλη Σιούλα

ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ: Μάρτυρες ήταν ο Ιωάννης Αρκουμάνης και ο Δημήτριος Κατσαλιάς

          Αν κάποιος φίλος έχει όρεξη και χρόνο, ας το "αποκρυπτογραφίσει" και ας το στείλει στο                     "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ"...

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ!

Η  ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ,
 ο ΜΑΣ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ και το "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ"
εύχονται σε συγχωριανούς και φίλους  

ΚΑΛΟ  ΜΗΝΑ!