Από την επιστολή του Χρήστου Τσαλίκη (παράλειψη)...

Φρεάτιο καταμεσής του δρόμου, 30 χρόνια έτσι στο μαύρο χάλι, σκεπασμένο με...παλέτα  (21ος αιώνας)!

"ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ":  Ας ελπίσουμε  ότι τον 31ο  χρόνο κάτι θα γίνει...

Κυριακή στο Μεσοχώρι Γρεβενιτίου!

Σήμερα 29/9: Καφεδάκι και συζήτηση μετά την εκκλησία στο Μεσοχώρι Γρεβενιτίου!

Φθινοπωρινό  Γρεβενίτι!
(Η γιαγιά μου η Βαγγελίτσα έλεγε "Χινόπωρο")

"ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ": Ευχαριστούμε την Κούλα Χασιώτη για τις φωτογραφίες.

Επιστολή προς τον Δήμαρχο Ζαγορίου

Ν. Ερυθραία 24 /09/2019 

ΕΠΙΣΤΟΛΗ 

Του Χρήστου Τσαλίκη, 

Δημότη Γρεβενιτίου του Δήμου Ζαγορίου Ιωαννίνων 

ΤΟΠΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ , Γρ. Αυξεντίου 3, Νέα Ερυθραία ,

ΤΚ 13671 Τηλ. 6941600248 - 2108070787 

ΠΡΟΣ 

Τον νέο Δήμαρχο Ζαγορίου κ. Σουκουβέλο

και το νέο Δ.Σ

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: 1) κ. Μενέλαο Βόντινα, πρόεδρο της τοπικής κοινότητας
Γρεβενιτίου 

2) κ. Ανδρομάχη Παπαευσταθίου – Καρρά, Πρόεδρο του
ΜΑΣ Γρεβενιτίου 

3) κ. Γιάννη Σιούλα, Πρόεδρο της Αδελφότητας Γρεβενιτίου
στην Αθήνα 

Σεβαστέ Κύριε Δήμαρχε, σεβαστό Δ.Σ. ,

από καρδιάς εκφράζω τις πιο θερμές ευχές για την ανάληψη των καθηκόντων
σας για τη νέα θητεία και για την ευόδωση των προσπάθειών σας για το
καλύτερο των χωριών μας που απαρτίζουν το Δήμο μας, με αντίκτυπο την
αξιοπρεπή διαβίωση των κατοίκων. 

Επιτρέψτε μου, κύριε Δήμαρχε, μέσα απ’ το σημείωμά μου αυτό, να εκφράσω
κάποιες σκέψεις, και να προκαλέσω το ενδιαφέρον, τόσο το δικό σας, όσο και
του νέου Δ.Σ. αλλά και της Περιφέρειας, μήπως σταματήσει αυτή η απόλυτη
εγκατάλειψη και ερήμωση του χωριού μου.
Το Γρεβενίτι αξίζει και δικαιούται καλύτερης τύχης. 

Το ξεκίνημα έγινε τις τελευταίες δεκαετίες με το ξήλωμα όλων των υπηρεσιών
που είχαν έδρα το Γρεβενίτι ( Αστυνομία, ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΛΤΑ, δασονομείο κτλ).
Ακολούθησε η φθορά του χρόνου με συνέπεια δρόμοι και υποδομές, με τον
καιρό να έχουν καταστραφεί και κινδυνεύουμε να μην μπορούμε να πάμε στα
σπίτια μας. 

Το νερό τους θερινούς μήνες είναι για πολλούς είδος πολυτελείας και μιλάμε
για το Γρεβενίτι, τη νερομάνα του Ζαγορίου. 

Ο Ξενώνας είναι εκτός λειτουργίας τις τελευταίες δεκαετίες, ίσως ο μοναδικός
κλειστός σε όλο το Ζαγόρι. Λέμε ότι είμαστε απ’ το Ζαγόρι και ντρεπόμαστε
να καλέσουμε γνωστούς και φίλους να επισκεφτούν το χωριό μας ή ακόμα
πολλοί να προστρέχουν σε διπλανά χωριά για ένα απλό ντους .
Παραδοσιακές βρύσες που υδρεύονταν το μισό χωριό να είναι
κατεστραμμένες και φυσικά επικίνδυνες για τους περαστικούς. 

Βράχοι από κατολίσθηση καταμεσής του δρόμου, που είναι οδικός κόμβος
για το μισό χωριό. Φρεάτια κατεστραμμένα δεκαετίες, επικίνδυνα χωρίς
κανένα ενδιαφέρον από κανέναν για την επισκευή τους. Νεροφαγιές από
βροχοπτώσεις εγκαταλελειμμένες με το φόβο να αποκοπεί παντελώς η
διέλευση κτλ. 

Επίσης καμία μέριμνα και φροντίδα – παρά τις εκκλήσεις μας διαχρονικά –
για δημιουργία πρόσβαση (δρόμου 10-15 μέτρων) έστω και για τη μεταφορά
υλικών για να επισκευάσουμε τα πατρικά μας σπίτια, με προοπτική την μόνιμη
παλιννόστησή μας. Οι παρεμβάσεις και οι εκκλήσεις μας δεκάδες, αλλά το
αποτέλεσμα μηδέν........Τι να πρωτοπεριγράψει κανείς!

Τα προβλήματα είναι εκατοντάδες – είναι γνωστό - που χρήζουν άμεσης
αντιμετώπισης. Δεν είναι όμως σωστό να υπάρχει απόλυτη αδιαφορία για
βελτιώσεις ήσσονος σημασίας και να περνάν δεκαετίες σε αυτό το χάλι ενώ
οι υποσχέσεις να περισσεύουν. Έτσι δεν αναστρέφεται το κλίμα για να δούμε
τα χωριά και την ύπαιθρο γενικότερα να ξαναζωντανεύουν. Αυτή είναι η
αλήθεια. 

Καταλαβαίνω κύριε Δήμαρχε τα τεράστια προβλήματα που υπάρχουν,
ιδιαίτερα μετά τον Καποδίστρια, αλλά η πικρία μου για όλα αυτά και η
διάθεση να βοηθήσω τη γενέτειρά μου, όπως έκανα σε όλη μου τη ζωή,
με οδήγησαν στην ανάγκη να επικοινωνήσω μαζί σας, με την προσδοκία
να υπάρξει θετική ανταπόκριση. Για να τεκμηριώσω μάλιστα όσα
περιληπτικά σας γράφω, επισυνάπτω τέσσερις μόνο φωτογραφίες, από
δεκάδες άλλες και μόνο από ένα κομμάτι κεντρικού δρόμου στη θέση
«Ντόκο» και σεις θα κρίνετε και θα βγάλετε τα συμπεράσματά σας. 

Να είστε καλά και καλή Δημαρχιακή θητεία. 

Με βαθιά εκτίμηση, ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΛΙΚΗΣ 

Η παραδοσιακή βρύση με το νερό να τρέχει απ' τα θεμέλια

και η σκεπή ετοιμόρροπη και επικίνδυνη να καταρρεύσει...

Η ίδια βρύση σε άλλο πλάνο και τα ίδια προβλήματα 

Βράχοι απλά παραμερισμένοι απ’ το οδόστρωμα,
τουλάχιστον 5 χρόνια έτσι

Ο Παλμός των Μηλιωτάδων

Κυκλοφόρησε:       

                                 Ο  ΠΑΛΜΟΣ  ΤΩΝ  ΜΗΛΙΩΤΑΔΩΝ  

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ  ΜΗΛΙΩΤΑΔΩΝ ΖΑΓΟΡΙΟΥ

  ΕΤΟΣ 36ο ,  ΑΡΙΘ.  ΦΥΛΛΟΥ 426 ,  ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ  2019

με  πλούσια ύλη:

• Με ευχές και δεσμεύσεις η ορκωμοσία στο Δήμο Ζαγορίου
• Η γιορτή του Κυνηγού στους Μηλιωτάδες
• ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
• ΑΓΓΕΛΙΕΣ-ΠΩΛΗΣΕΙΣ
• Προβολή ταινίας στις Καρυές-Το αντάμωμα των Καρυωτών
• Πυρκαγιά στο Δεμάτι
• Αυτοί που έφυγαν: ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Β. ΑΓΓΕΛΗΣ
• Λαϊκή Συνέλευση στο Γρεβενίτι για αλλαγή χάραξης του αγωγού φυσικού αερίου
• Το Τσεπέλοβο κατέκτησε το τουρνουά ποδοσφαίρου Ζαγορίου
• ΕΓΚΡΙΣΗ ΕΡΓΩΝ
• Η γιορτή προβατίνας στη Μικρή Γότιστα
• ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΜΑΞΙΜΟΥ
• Δήμος και πολιτιστικοί φορείς τίμησαν τα 40 χρόνια του περιοδικού "Το Ζαγόρι μας" 
• Στις 10 Αυγούστου: Παράσταση κουκλοθέατρου στους Μηλιωτάδες
• Στις 26 Ιουλίου: Θεατρική παράσταση στο Δεμάτι  

Στο Δ.Σ. του Πνευματικού Κέντρου Ιωαννίνων η εκ Γρεβενιτίου...

Στο Πνευματικό Κέντρο Πρόεδρος ορίστηκε η Ελένη Ακονίδου και αντιπρόεδρος ο Βασίλης Γιαννάκης. Τακτικά μέλη οι Γιάννης Τσίμαρης, Ιωάννα Παπαευσταθίου, Αθανάσιος Μέμος, Γρηγόρης Τζίμας και Νίκος Μακόπουλος.

Από την αντιπολίτευση: Παρασκευή Τσίλη, Αλέκα Βακαλοπούλου και Δήμητρα Ηγουμενίδου.

Αναπληρώτρια πρόεδρος ορίστηκε η Χριστίνα Κωτσαντή, αναπληρωτής αντιπρόεδρος ο Ευάγγελος Σίτος και αναπληρωματικά μέλη οι Γιάννα Μαμακή, Αλεξάνδρα Παπαχρήστου- Μπαλτογιάννη, Αλίκη Στεργίου-Γιαννακοπούλου, Ιορδάνης Αραπισόνογλου και Αθανάσιος Ευθυμίου.

Από την αντιπολίτευση: Στέφανος Ζούμπας, Γιώργος Μάστακας και Ξενοφών Μπίτσικας.

"ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ": Η ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ   και το "ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ" εύχονται στη συγχωριανή μας Ιωάννα Παπαευσταθίου καλή επιτυχία στο δύσκολο έργο της. Ας μην ξεχνάμε ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι πρώτιστα πολιτισμικό και όχι οικονομικό! Ένας τόπος θα προκόψει, αν κάνει πρώτα πολιτιστική επανάσταση και στη συνέχεια τα οικονομικά θα τακτοποιηθούν!... 

ΣΥΝΑΥΛΙΑ ανιεξορυκτική στις 28/9

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ από την ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ

Η   ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ  προσκαλεί τους  Γρεβεντάτες και φίλους στην ομιλία του εκ  Γρεβενιτίου  Δημήτρη  Λιοδάκη,

 στον ΣΥΝΔΕΣΜΟ   ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ.

* Γρεβενίτι τι;

Γρεβενίτι 1953

«Καλό θα ήταν να κρατάς και ένα δημοσιογραφικό μαγνητοφωνάκι».

Με τον αείμνηστο Μήτσο Φάφα με συνέδεε μια βαθιά αλληλοεκτίμηση, χωρίς εκατέρωθεν διθυράμβους, μέχρι εκεί. Στις σύντομες Αυγουστιάτικες συναντήσεις στο χωριό, με την ιδιότητα και του συμμετέχοντος στις δράσεις της Αδελφότητας Γρεβενιτίου, διέκρινα στην όλη του στάση μια αγωνία που δεν ήταν δυνατό να την προσπεράσω. Πολλά ιστορικά στοιχεία για το Γρεβενίτι κινδύνευαν να τα σκεπάσει παχύ στρώμα πούλβερης. Δεν ήθελα και πολλά-πολλά να αποτολμήσω να λειάνω τουλάχιστο τις γωνίες της. Τώρα είμαι και οργανωμένος, κείνο το καλοκαίρι του 1998 με δημοσιογραφικό μαγνητόφωνο. Του ζήτησα να τα πούμε ΓΡΕΒΕΝΤΑΤΙΚΑ. Το δέχτηκε ασμένως. Ήδη στην εφημερίδα μας «ΤΟ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ», από εξέχοντες Γρεβεντάτες, υπήρχε αρκετή ιστορική «προίκα».

Οι συνθήκες ήταν ότι πρέπει˙ 13 Αυγούστου 1998 στο χωριό παραθερίζει και ο φίλος του Γιάννης Τσιάκος˙ ογδοντάρης ο πρώτος, ενενηντάρης ο δεύτερος, ότι πρέπει για ιστορικές καταγραφές. Το ραντεβού κλείστηκε και οι τρεις μας βρεθήκαμε κάτω απ’ την κληματαριά του σπιτιού του Γιάννη. Ο αείμνηστος Τσιάκος μας υποδέχτηκε με χαμόγελο.

«Το κρατάς το μαγνητοφωνάκι;»

«Και βέβαια» του απαντώ. Κατάλαβα, ότι η δουλειά μας θα είναι σοβαρή και σημαντική. Οι ερωτήσεις μου στοχευμένες. Κατάλαβα ό,τι αυτά που λέγονταν, δεν έχουν σοβαρές διαφορές, ικανές να με προβληματίσουν για την ιστορική τους ορθότητα.  Τώρα αν το τρίπατο σπίτι του τάδε για το Γιάννη ήταν δίπατο ή το δίπατο του Μήτσου για τον Γιάννη ήταν τρίπατο για μένα είναι ελαφριές ιστορικές αμυχές.

Αποδελτίωσα λοιπόν αυτή την ενότητα, που αφορά πρόσωπα-δράσεις-υποδομές-εμπόριο κλπ. στον αστερισμό του Γρεβενιτίου. Το χωριό μας τη δεκαετία του 1920 σφύζει από ζωή και δημιουργία. Το σχολαρχείο λειτουργεί μέχρι το 1929 και μάλιστα με σχολάρχη το Βασιλάκη Σαχίνη, φιλόλογο-θεολόγο και γυμναστή. Κατακλύζεται από μαθητές που κατάγονται απ’ το Φλαμπουράρι, Μακρίνο, Καστανώνα, Λιασκοβέτσι κ.ά. Υπάρχει οικοτροφείο που εξασφαλίζει στους μαθητές ύπνο και φαγητό. Ακόμη εξασφαλίζει και αναγνωστήριο. Το σχολαρχείο ήταν στο χώρο του σημερινού σχολείου, κοινοτικό και μισο κατεστραμμένο . Σε καλύτερη κατάσταση ήταν το κάτω πάτωμα.

Ειρηνοδικείο

Προπολεμικά στεγάζονταν σε οίκημα ανάμεσα στο σπίτι του Γιάννη Τσουκάκη και τη βρύση Μπάλτα. Ένας μικρόβαθμος δικαστής δίκαζε μια φορά το μήνα μικροδιαφορές π.χ. συνοριακές ζημιές σε κήπους και χωράφια, σε αμπέλια από αιγοπρόβατα σε μικροδιαπληκτισμούς (μικρο πταίσματα). Θα πυρποληθεί στις 22/23/10/1943. Ο Γιάννης Σαχίνης απόφοιτος σχολαρχείου, έκανε το δικολάβο για μια εικοσαετία περίπου. Τραγική ειρωνεία τη μέρα της πυρπόλησής του από τους Γερμανούς, οι ίδιοι θα δολοφονήσουν τον Γιάννη. Μεταπολεμικά σα Ειρηνοδικείο, μέχρι το 1960, μια φορά το μήνα θα λειτουργήσει στο Δημοτικό Σχολείο. Εμβληματικοί δικολάβοι αναδείχνονται οι Μετσοβίτες Γιώργης Τσουρέκας και Κώστας Ρέκατας.

Δασονομείο-Ταχυδρομείο-Τηλεγραφείο

Πιο μπροστά (χρονικά) στεγάζονταν το Δασονομείο κάτω απ’ το Μεσοχώρι, στο σπίτι της Διαμαντούλας Ανδρούτσου. Επώνυμος πρωτοδιόριστος δασονόμος ο Παπαδιάς. Η εμβέλειά του έφτανε μέχρι τη Βωβούσα, επόπτευε τη νόμιμη διακίνηση της ξυλείας. Έπειτα από λίγο καιρό συστεγάζεται στα «Καραγιανέϊκα» στο Τσέγκι με τα Τ.Τ.Τ. Πρώτος τηλεγραφητής είναι ο Γιάννης Ήτος, θα δολοφονηθεί, δεύτερη τραγική ειρωνεία με το κάψιμο του οικήματος από τους Γερμανούς επιδρομείς. Να σημειώσουμε, ότι κατά καιρούς τους ταχυδρομικούς σάκους προς και από τα Γιάννενα τους μετέφεραν ο Γιώργης Φάφας (πατέρας του Κίμωνα), ο Τάσιος Ζήκος και ο Γιώργης Χαρόβας (πατέρας του Γιάννη).

Ιατρείο

Λειτουργούσε με πλήρη εξοπλισμό, με αξιόλογο φαρμακείο και με δυνατότητες παροχής υγειονομικών υπηρεσιών –πέρα από τις παθολογικές, μαιευτικές, μικροβιολογικές, οδοντιατρικές. Εμβληματική φυσιογνωμία ο Δημήτριος Ρογκότης, στο σπίτι του (πατρικό τότε) Χ. Ρογκότη είχε εγκατασταθεί από το 1925 στο Γρεβενίτι. Το Μάιο του 1944 πέθανε από εξανθηματικό τύφο. Και αυτό πυρπολήθηκε.

Γραφείο Γεωπόνων

Το λειτουργούσε (που;) ο Γιώργος Νίκου απ’ το Δίστρατο Κόνιτσας, συνταξιοδοτήθηκε απ’ αυτό˙ παρέμεινε και μεταπολεμικά. Παντρεύτηκε την Βασιλεία Κων. Τζώρτζη και εγκαταστάθηκε στο χωριό μας. Τη δεκαετία του 1960 μια φορά το χρόνο με χορηγό το Τμήμα Γεωργίας της Νομαρχίας Ιωαννίνων οργάνωνε Έκθεση γεωργικών προϊόντων επιδίδοντας ανάλογα χρηματικά βραβεία και επαίνους σε γεωργούς του Γρεβενιτίου, σε κείνους που παρήγαγαν προϊόντα υψηλής ποιότητας, ως και μέλι.

Κέντρο Εμπορίου

Η Γεωγραφική του θέση, οι υποδομές του, οι ξεχωριστοί άνθρωποι το κατέστησαν διοικητικό και οικονομικό κέντρο. Κρατούσε επάξια τον τίτλο ΚΕΦΑΛΟΧΩΡΙ.

Απ’ τη δεκαετία του 1930 (και πάντα προπολεμικά) διατηρεί το περιβόητο «παζάρι». Κάθε Πέμπτη στα πεζούλια στο σημερινό Χάνι απλώνονταν οι πραμάτειες απ’ όλα τα διπλανά χωριά. Περίοπτη θέση είχαν τα κασκαβάλια (κασέρια) μεγάλα. Κείνη τη μέρα μετάφεραν με πολλά μουλάρια το δίδυμο Γιαννάκη-Κέφου σιτηρά και άλευρα απ’ τα Τρίκαλα. Χρυσάφι στα χέρια τους αυτή η εμπορία. Απέναντι δέσποζε το χασάπικο του Νασιούλη Θεοδωρίκα στο αυλάκι του Βασίλη Στραπέλη. Τέσσερις ίσως και παραπάνω ξύλινες κολώνες στήριζαν το πατάρι. Μια σταθερή σκάλα βοηθούσε στο ανέβασμα. Απ’ την οροφή στα τσιγκέλια κρεμούσαν τα σφαχτά. Το τρεχούμενο νερό του αυλακιού πρόσφερε άψογη καθαριότητα στον περιβάλλοντα χώρο και προσέδιδε περισσή ποιότητα στα ντόπια σφαχτά.

Ζαχαροπλαστείο

Στο σπίτι του στο Μεσοχώρι ο Γιώργος Νάνος είχε εγκαταστήσει εργαστήριο ζαχαρωτών. Για υλικά χρησιμοποιούσε αλεύρι, ζάχαρη και χρωστικές ουσίες. Αφού τα ζύμωνε τα μορφοποιούσε σε κοκοράκια, μπαστουνάκια, σπουργιτάκια, κοφτές καραμέλες˙ τα πουλούσε στα τοπικά πανηγύρια και έδινε χαρά στα παιδιά.

Στου «γύφτου»

Προς Παΐλα μεριά ο Μετσοβίτης Νικόλας Μπάος τη δεκαετία του 1920 έχει σιδεράδικο˙ κατασκευάζει-επισκευάζει δικέλια-τσάπες-κόσες κ.α. Παίζει και κλαρίνο˙ συγκροτεί ολιγομελές μουσικό σχήμα με βιολιστή τον Τσιώλη, με λαουτιέρη το Ζιώγα απ’ τη Χρυσοβίτσα και τον Ντάσιο στο ντέφι. Οι Γρεβεντάτες απολαμβάνουν τρικούβερτα γλέντια (με φυσικούς ήχους).

Υφαντουργείο

Επέζησε και μεταπολεμικά. Η Ασπασία Νικολέτα και η Σουλτάνα Ρίζου το λειτουργούν, εκεί που σήμερα είναι το σπίτι του Κώστα Ράπτη. Υφαίνανε κατόπι παραγγελίας παραδοσιακά υφαντά και ντορβάδες. Φίλες στη ζωή και ομότεχνες εκ Βωβούσης.

Πόσο παράδοξο ακούγεται, ένας τσαρουχάς να γίνει καντηλανάφτης˙ συνέβηκε και τούτο. Ποιος ήξερε ότι ο Σοφοκλής Βήτας ή Βητίδης ο γνωστός «σοφός» βοηθός του παπαγεράσιμου ότι είχε τσαρουχάδικο τη δεκαετία του 1930, εκεί που είναι το μαγαζί του Γιάννη Τζώρτζη. Στα Φαφέϊκα (και στο σπίτι του), είχε οπλουργείο, ο οπλουργός, εξ Ελατοχωρίου, Νικόλας Φούφας.

Χάνια-Μπακάλικα κ.λπ.

Άνθρωποι και μουλάρια στο γνωστό κοινοτικό αχούρι (σημερινό τουριστικό περίπτερο) στον ίδιο χώρο, μετακινούμενοι ξημερώνονται.

Δίπλα μπακάλικο, εστιατόριο, κρεοπωλείο, ξενοδοχείο (ίσως το αχούρι να έφερνε αυτή την ονομασία), Δημιουργήματα του Γιώργη Παπαχριστόδουλου (πατέρα του αείμνηστου δάσκαλου Χρίστου. Επί πολλά χρόνια προέδρου της Αδελφότητας).

Ανεβαίνοντας απ’ το Χάνι το καλντερίμι, συναντάμε ένα δεύτερο Χάνι, δίπλα και αριστερά του μπαρ «Αναστασία» το γνωστό του Αργύρη Παπαχριστόδουλου˙ μανάβικο-μπακάλικο-τσαγγαράδικο. Υποδηματοποιός ο γνωστός μας Γιάννης Σιούλας (παππούς του Γιάννη του προέδρου της Αδελφότητας). Ειδικευμένος τσαρουχάς ο εκ Δόλιανης Βαγγέλης Κώτσιας.

Ας γυρίσουμε λιγάκι πίσω˙ στο σπίτι του Ρούτση, ο Γιώργης Ρούτσης μετά την πυρπόληση το 1912 του Διδακτηρίου στο Μεσοχώρι λειτουργεί κατάστημα «Γενικόν Εμπόριον». Στο ερειπωμένο καφενείο των γιορτών και Κυριακών του Νικόλα Κουτρούμπα, προπολεμικά είχε μπακάλικο ο Χρήστος Βλέτσος.

Νερόμυλοι κ.λπ.

Θα κλείσω με τους 4 νερόμυλους του Βοΐλα, του Τιτιάνη του Βασίλη Στραπέλη˙ τον κοινοτικό στο σπίτι του στη Μουσιουρία μαζί μετά μαντάνια και τη ντριστέλα (νεροτριβή), τον λειτουργούσε ο Βασίλης Ζιώγας.

Επίλογος τα 2 Χάνια εκτός οικισμού Γρεβενιτίου. Του Αρκουμάνη (δε γνωρίζω που ήταν). Ερχόμενοι απ’ τα Γιάννενα στην Τσίπιανη το γνωστό του Μήτρου Κατσαλιά (Αρώνης).

Τοιχάρια μισογκρεμισμένα, «μάρτυρες» τουλάχιστο τη δεκαετία του 1950.

«Καλό θα τανε να αποτυπωθούν όλα αυτά σε ζωγραφικούς … πίνακες…». Κάπως έτσι θα συμπλήρωνε ο μπάρμπα Μήτσος. Θα κουνούσε το κεφάλι του συμφωνώντας ο μπάρμπα Γιάννης. Τουλάχιστο. Αυτό όμως δεν έγινε.

* Γρεβενίτι τι; Αυτά, της δίωρης καταγραφής και άλλα, που θα διαβάσετε στο υπό έκδοση βιβλίο μου “Γρεβενίτι, Ιστορικές Καταγραφές”

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία

Γιώργος Δερμάνης

Από την διαδήλωση για την κλιματική αλλαγή...

Αρκετός κόσμος συγκεντρώθηκε στο Σύνταγμα για να διαδηλώσει, την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου, ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Κεντρικό σύνθημα των συγκεντρωμένων:

ΑΛΛΑΞΤΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ,  ΟΧΙ ΤΟ ΚΛΙΜΑ 

Στο συλλαλητήριο συμμετείχε με πλακάτ και η ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ και φίλοι από το  Τρίστενο, μιας και ο αγωγός φυσικού αερίου "ΠΟΣΕΙΔΩΝ" θα περάσει σε απόσταση 310 μ. και 300μ. από Γρεβενίτι και Τρίστενο, αντίστοιχα.

Πολλοί μας ρωτούσαν και τους δώσαμε την απόφαση της Λαϊκής Συνέλευσης στο Γρεβενίτι. Ανάμεσα σε αυτούς που ενημερώσαμε: ο Βαρουφάκης, ο Κρίτων Αρσένης(βουλευτής, με συμπάθεια για το Ζαγόρι, στον οποίο θα στείλουμε στοιχεία για επερώτηση στη Βουλή), ο εκπρόσωπος  του ΕΚΑ, ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου (ΑΝΤΑΡΣΥΑ) και πολλοί άλλοι. 
Το  πρωί χιλιάδες μαθητές διαδήλωσαν στο Σύνταγμα για τον ίδιο λόγο. Επίσης, σε πολλές πρωτεύουσες του κόσμου έγιναν παρόμοιες συγκεντρώσεις με εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές. 
Έκπληξη ήταν για μας, όταν μας πλησίασε μια κυρία από το ΣΕΚ και μας είπε ότι η μητέρα της κατάγεται από το Τρίστενο και ανησυχεί για τη διέλευση του αγωγού!

Ας ξεσηκωθούμε! 
Προλαβαίνουμε, δεν προλαβαίνουμε!...

ΥΓ.:  Για τον αγωγό φυσικού αερίου τίποτα δεν έχει κριθεί ακόμα! Μπορεί να μην έχουμε μαζί μας, όσο θα θέλαμε, τα θιγόμενα χωριά, μας στηρίζουν όμως...μεγάλες δυνάμεις!

ΕΝΩΣΗ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ με άρωμα Γρεβενιτίου!

Το Μακεδονικό Ζήτημα.

Η συνθήκη του Βουκουρεστίου.

Η συμφωνία των Πρεσπών.

Υπάρχουν ιστορικά γεγονότα τέτοια, που δεν ξέρω για πιο λόγο, ίσως σκόπιμα, δεν αξιοποιούνται, ούτε καν σαν ιστορικές πυγολαμπίδες. Για την πολύφερνη «νύφη» Μακεδονία με γεωγραφικό προσδιορισμό σε καμιά περίπτωση δεν μπορείς να ξεπεράσεις σαν αφετηρία τη συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 28 Ιουλίου του 1913.

Υπάρχουν επίσης οι τρεις μαγικές λέξεις εθνολογικό-γλώσσα-ιστορία. Στα τρία τελευταία καταγράφονται, τουλάχιστο πριν το 1992 μια ομάδα (Ευρωπαϊκή) συγγενών σλαβικών λαών στην καταγωγή και γλώσσα, κάπου 250 εκατομμύρια. Στα Βαλκάνια έχουμε τους Σλαβοκροάτες, Σλαβοσέρβους, Σλαβοσλοβένους, Σλαβομαυροβούνιους, Σλαβομακεδόνες (Π.Γ.Δ.Μ.) κ.λπ.*

Ερχόμαστε λοιπόν, όσο αφορά τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου να πάρουμε σημαντικά στοιχεία και αυτολεξεί τη διατύπωση αυτής της συνθήκης. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝ. Α. ΚΟΚΚΙΝΟΥ, προσέξτε ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ. Καταγράφει ιστορικά γεγονότα απ’ το 1814 έως και τον Οκτώβριο του 1944. Να σημειώσω ότι αυτά τα τελευταία τα περιγράφει συμπυκνωμένα και καθόλου αναλυτικά. Ο Δ. Α. Κόκκινος (1884-1967) παραμένει και μέχρι σήμερα στην ναυαρχίδα των Ελλήνων συγγραφέων και ιστορικών.

Της παραπάνω συνθήκης προηγήθηκε μια ανακωχή, που επιτέλους δέχτηκε η Βουλγαρία δεν κράτησε παρά πέντε μέρες. Το πρακτικό υπογράφεται εκ μέρους των Βουλγάρων απ’ τον στρατηγό Κούντα, κατά κύριο λόγο˙ για την Ελλάδα υπογράφει ο Λοχαγός Πάλλης˙ για τη Σερβία ο συνταγματάρχης Σμίλιανιτς. Ο Κων/νος ο Βασιλιάς τηλεγραφούσε στον Ελ. Βενιζέλο στις 10 Ιουλίου του 1913, που ήδη βρισκόταν στο Βουκουρέστι: «Κατουδένα λόγον δέχομαι ανακωχήν». Μετά όμως από πέντε μέρες 15 Ιουλίου, λόγω της εξελίξεως του πολέμου διακριβώθηκε αδράνεια του Σερβικού στρατού και μονομέτωπη επίθεση προς τον Ελληνικό στρατό. Ο Κ. αναδιπλώνεται και τηλεφωνεί στον Β «Προσπαθήσατε να εύρητε τρόπον να επιτύχητε αναστολήν των εχθροπραξιών, ει δυνατόν από αύριον»! 

Τα χέρια του Βενιζέλου λύνονται και το μυαλό του απελευθερώνεται. Στις 28 Ιουλίου του 1913 η συνθήκη αυτή υπογράφτηκε˙ καθόριζε τα σύνορα για τη Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Μαυροβούνιο και Σερβία. Το με νούμερο 9 Πρωτόκολλο του άρθρου 5 της συνθήκης το υπογράφουν οι αντιπρόσωποι των παραπάνω Χωρών και ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Ε. Κ. Βενιζέλος. Υπογράφουν επίσης ο Δ. Πανάς, Ν. Πολίτης, και οι λοχαγοί Α. Εξαδάκτυλος και Πάλλης.

Γ΄ Τόμος σελίδα 1086 της παραπάνω ιστορίας: «Εις την Ελλάδα περιήρχοντο η Δυτική, η Κεντρική και η Ανατολική Μακεδονία. Εις την Βουλγαρίαν από όλην την Μακεδονίαν δεν έμεινε παρά το Μελήνικον και το Νευροκόπιον (το κομμάτι μικρό, Γκότσε Ντέλτσεφ) και η δυτική Θράκη, η μεταξύ Νέστου, Έβρου και Ροδόπης περιφέρεια. Περί των προνομίων των Ελλήνων της Θράκης δεν ανεφέρθη τίποτε εις την συνθήκην, διότι η Βουλγαρία είχε την αξίωσιν να τύχουν την αυτήν προνομίαν και οι “Βούλγαροι” της Σερβικής και Ελληνικής Μακεδονίας».

Καταγράφοντας τον απόηχο αυτής της συνθήκης ο Δ.Κ. θα μας περιγράψει τα εξής: «Το μέγα γεγονός της Ειρήνης εωρτάσθη διά χαρμοσύνων εκδηλώσεων, εκδηλώσεων ολοκλήρου του Ελληνικού Έθνους. Ο πανηγυρισμός ήτο δικαιολογημένος, παρά τας εκκρεμότητας αι οποίοι ανέμενον την λύσιν των». Πράγματι αυτές, στα εθνολογικά-γλώσσα-ιστορία ξεπήδησαν μετά το 1992. Μέχρι τότε το χωνευτήρι του Ομόσπονδου Γιουγκοσλαβικού Κράτους και η απόσχιση του Τίτο από τη συμμαχία με τους Σοβιετικούς δεν τις έβγαλε στην επιφάνεια. Οι βόρειοι γείτονές μας σβύνουν τον επιθετικό προσδιορισμό Σλαβο-Μακεδόνες-Σλαβο-Μακεδονική γλώσσα. Έτσι θέλουν να αποκαλούνται ΣΚΕΤΑ Μακεδόνες με Μακεδονική γλώσσα.

Μετά λοιπόν από 105 χρόνια από κείνη τη συνθήκη στις 17 Ιουνίου, υπογράφεται μεταξύ των δύο χωρών η περιβόητη Συνθήκη των Πρεσπών. Γεννιέται η Βόρεια Μακεδονία και όχι η Σλαβομακεδονία. Ούτε καν συμφωνείται η Σλαβομακεδονική γλώσσα. Η σκοπιμότητα και άλλα νίκησαν. Οι Βόρειοι γείτονές μας εισέρχονται στο Νατοϊκό Σύμφωνο και στην Ε.Ε. Οι αντίστοιχες ψηφοφορίες των 2 Εθνικών Κοινοβουλίων μετασχηματίζονται σε διεθνείς συνθήκες και αυτά τα νέα δεδομένα ανακατώνουν τα Βαλκάνια. Οι Ρώσοι έχουν φίλους μόνο τους Σέρβους. Υπάρχουν Εθνοφρενοβλαβείς Κοσσοβάροι οι οποίοι μισούν τους Σέρβους και επεζητούν συνοριακές μεταβολές. Το ΝΑΤΟ ενισχύεται. Η όλη του ιστορία δε μας δείχνει ότι θα λειτουργήσει σαν δύναμη Ειρήνης ακόμη και σε μια τοπική και περιορισμένης ανάφλεξης σύρραξη. Μη ξεχνάμε ότι στον πόλεμο οι διεθνείς συνθήκες ακυρώνονται. Ο νικητής επιβάλλεται και καθιερώνονται νέες με νέα δεδομένα. Ακόμη και σε ένα μωσαϊκό συγκρούσεων υπογράφονται και αναθεωρούνται πράγματα που δεν έχουν να κάνουν με το συγκεκριμένο θέμα για το οποίο συνέρχονται για συζήτηση όλες οι πλευρές. Έτσι θα μπαίνουν στο μίξερ της διπλωματίας, για το «καλό μας», όλα τα «εκκρεμή» θέματα των μειονοτήτων. Και εκεί που δεν υπάρχουν θα τα εφευρίσκουν. 

* ΜΕΓΑΛΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ Τόμος 30 και Σελίδα 529 από το λήμμα “Σλάβοι”

  “Μεγάλη ομάδα λαών που συγγενεύουν ως προς την καταγωγή και τη γλώσσα. Ο συνολικός αριθμός των Σλάβων το 1970 ήταν γύρω στα 260 εκατομ. άτομα, από τα οποία: Ρώσοι πάνω από 130 εκατομ., Ουκρανοί 41,5 εκατομ., Λευκορώσοι 9,2 εκατομ., Πολωνοί γύρω στα 37 εκατομ., Τσέχοι γύρω στα 10 εκατομ., Σλοβάκοι 4,7 εκατομ., Λουζιτσάνοι 0,1 εκατομ., Κροάτες, 4,8 εκατομ., Σλοβένοι 2,1 εκατομ, Μαυροβούνιοι 0,6 εκατομ., Μακεδόνες (στη Γιουγκοσλαβία) 1,2 εκατομ.”

Χοντρικά στα Βαλκάνια εμφανίζονται στα τέλη του 7ου αιώνα Μ.Χ.  Ότι έχει να κάνει με το Μέγα Αλέξανδρο και τα σύμβολα αυτής της Μακεδονίας (Ελληνικής) σε καμιά περίπτωση δεν τους ανήκαν. Να τα θαυμάζουν, ναι έχουν το δικαίωμα, μέχρι εκεί όμως. Χωρίς δικαίωμα ιδιοκτησίας ή και συνιδιοκτησίας.

Το ότι η Χώρα μας δέχτηκε Μακεδονική Εθνότητα και Μακεδονική γλώσσα άνοιξε την όρεξη της Βόρειας Μακεδονίας και των παραφυάδων να διεκδικούν τη διδασκαλία στα Πανεπιστήμια της Μακεδονικής γλώσσας. Στις 15 Μαρτίου 1919 ο Γ. Μπαμπινιώτης  δήλωσε “ναι να δεχτούμε τον όρο Βουλγαροσερβική γλώσσα ή Σερβοβουλγαρική˙ ακόμη και Σλαβομακεδονική». “Αν γίνει κάτι τέτοιο αμέσως-αμέσως δημιουργείται Μακεδονική μειονότητα” 

Τελικά αυτή η συνθήκη “γλίστρησε” με μεγάλη ταχύτητα. Ούτε οι δημοσιογράφοι και πολιτικοί αναλυτές της δώσανε την σημασία που έπρεπε. 

Τελικά όλες οι μετέπειτα διεθνείς συνθήκες, όπως αυτή των Βερσαλλιών ή και των Παρισίων την συνθήκη του Βουκουρεστίου δεν την τροποποίησαν καθόλου...

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία

Γιώργος Δερμάνης