- Τα είδα. Κατάλαβα λίγα, αλλά δεν τα καταλαβαίνω όλα.
-Τι κατάλαβες;
- Να, έτσι λέει ο ένας, έτσι ο άλλος, για να βρίσκονται σε δουλειά…Κι εσύ λες ότι δεν είναι σωστό να μαλώνουν…
- Ναι, αλλά κατάλαβες για ποιο πράγμα μαλώνουν;
- Κατάλαβα , αλλά δεν μπορώ να τα πω. Όλα τα καταλαβαίνω αυτά που γράφεις, αλλά, πώς να στο πω, δεν μπορώ να στα εξηγήσω. Δεν μπορώ εγώ να τα πω αυτά… Να, ας πούμε, τι είναι έθνος…
- Τι είναι; Εσύ πως το καταλαβαίνεις;
-Δεν ξέρω, γιατί δεν μου λές εσύ;
-Να σου πω. Έθνος είναι μια ομάδα ανθρώπων που έχουν ίδια γλώσσα, ίδια ήθη και έθιμα, ίδια θρησκεία…
-Α, έτσι; Εμεις οι Βλάχοι είμαστε έθνος δηλαδή…. Αφού έχουμε δική μας γλώσσα, δικά μας ήθη και έθιμα, δική μας θρησκεία…
-Όχι ακριβώς…
-Γιατί;
- Γιατί και με τους υπόλοιπους Έλληνες έχουμε λίγο πολύ ίδια ήθη και έθιμα, ίδια θρησκεία, μόνο που εμείς έχουμε και μια ξεχωριστή γλώσσα…
- Εμείς με τους Γκρέκους, τους Σαρακατσιαναίους κάτω στο Μουσαλάρι δεν έχουμε τα ίδια έθιμα…Έχουμε άλλα αντέτια, άλλη τάξη, πώς να στο πω…Οι χοροί μας είναι διαφορετικοί, τα τραγούδια μας…
-Ναι, αλλά όλοι είμαστε Έλληνες…
- Δεν ξέρω πώς να στο πω… Άλλο μιλέτι είμαστε εμείς. Όλοι Χριστιανοί είμαστε, κι αυτοί Χριστιανοί είναι, δεν είναι Τούρκοι, αλλά άλλο μιλέτι είναι…Αφού πιο παλιά δεν παντρευόμαστε με αυτούς…Ούτε δίναμε, ούτε παίρναμε νύφες… «Δεν βάζουμε ξένο αίμα» έλεγαν οι παπούδες μας.
Είμαστε μιλέτια, μιλέτια…Εγώ έτσι το καταλαβαίνω το πράγμα…Ναι μεν όλοι Έλληνες είμαστε αλλά είμαστε άλλα μιλέτια. «Κάθε τόπος και ζακόνι, κάθε μαχαλάς και τάξη», έλεγαν οι παλιοί. Εμείς είχαμε άλλη τάξη, πώς να στο πω. Στο Μουσαλάρι όταν γίνονταν Ντενισκιώτικος γάμος μαζεύονταν όλοι οι χωριανοί και θαύμαζαν. Όταν παντρεύονταν κανένας Γκρέκος ούτε όργανα, ούτε τραγούδια, ούτε τίποτα. Καλοί ανθρώποι, δεν λέω, αλλά δεν είχαν τόσα εθίματα, όσα εμείς. Και οι άλλοι οι Βλάχοι. Οι Φρασιερώτες…γίνονταν χαμός στους γάμους. Το τι τραγούδια, το τι μοιρολόγια έλεγαν στις νύφες όταν τις πήγαιναν στην εκκλησία για τα στέφανα!
-Έτσι είναι, αλλά όλοι αυτοί είναι μιλέτια, δεν είναι έθνη. Κατάλαβες;
-Ναι, κατάλαβα. Δηλαδή όλα αυτά τα μιλέτια μαζί κάνουν την Ελλάδα…
Κάπως έτσι. Μπράβο!
