Greveniti.blogspot.gr - Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ

Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014

Το ψωμί και τα παράξενα...


Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ


Εύθυμα & σοβαρά...

Η οκά καταργήθηκε(1959) επί κυβερνήσεως Κων. Καραμανλή, τ. προέδρου της Δημοκρατίας και έγινε η οκά κιλό, χωρίς μείωση –δυστυχώς- των τιμών στα είδη, γι’ αυτό έμεινε και στο λαό «η οκά κιλό», άλλη απάτη κι αυτή. Το παράδοξο είναι πως το κιλό των (1.000) χιλίων γραμμαρίων δεν ισχύει σήμερα σε όλα τα είδη και θα αναφερθώ εδώ στο περιβόητο ψωμί που είναι βασική τροφή από αρχαιοτάτων χρόνων για τον άνθρωπο.
*  Κάθε φορά που πάω στο φούρνο της γειτονιάς μου να πάρω το καρβέλι μου, θυμάμαι την παροιμία που έλεγε ο παππούς μου ο παπανικόλας: «Απ’ όλα τα μυρωδικά κάλλιο μυρίζει ο φούρνος κι απ’ όλα τα λαλούμενα κάλλιο λαλάει η πλόσκα». (Η πλόσκα είναι μικρό δοχείο σαν μεταλλικό παγούρι που βάζαμε παλιότερα κρασί ή τσίπουρο και πίναμε απ’ ευθείας από το στόμιο της. Τα γράφω αυτά για τους νεότερους που δεν την έχουν γνωρίσει).
Ο Ηπειρώτης με θρησκευτικό σεβασμό αναφέρει το ψωμί. Δεν λέει «βάλαμε τραπέζι να φάμε», αλλά «κάτσαμε να φάμε ψωμί».
Μικρό παιδί, δασκαλοπαίδι ήμουνα και όταν μαλώναμε δίναμε όρκο στο ψωμί. Μα το ψωμί λέγαμε, δεν φταίω εγώ, μα το ψωμί, δεν τον κτύπησα εγώ, μα το ψωμί, αυτός με έσπρωξε, κ.α. λέγαμε στο δάσκαλό μας. Δεν λέγαμε μα τον Θεό, μα την Παναγία, μα το Χριστό, ή μα τον άγιο τάδε...
Μεγάλος αριθμός Ηπειρωτών τα παλιότερα χρόνια ήταν φουρναραίοι και αρτεργάτες προ παντός από την περιοχή των Κουρεντοχωρίων. «Τον άρτον ημών τον επιούσιον, δος ημίν σήμερον», μας λέει το πάτερ ημών, ο δε κύριος ευλόγησε τον σίτον, οίνον, και έλαιον.
Εγώ θα έβαζα μετά τον σίτον το βλογημένο το λάδι και μετά τον οίνον, αλλά, φαίνεται ο κύριος, θα’πινε κι αυτός κανένα... ποτηράκι γιατί κι αυτό ευφραίνει καρδίαν. Ψωμί και λάδι τα περνάς μια χαρά, γιατί σε πολλά παιδάκια το πρωί τους βάζανε οι γονείς λαδάκι στο πιάτο και βουτάγανε μια φέτα ψωμί και πηγαίναν στο σχολείο.
Άλλο είναι το θέμα που θα ασχοληθώ στη συνέχεια. Έμαθα από το δάσκαλό μου πως η οκά έχει 400 δράμια και το κιλό 1.000 γραμμάρια σαν μονάδα βάρους που έχουμε σήμερα.
Όταν λέμε τη λέξη πείνα, ή υπάρχουν λαοί που πεινούν δεν εννοούμε ότι πεινούν από χόρτα, φρούτα, γλυκά, καρπούς και άλλα, αλλά λείπει το βλογημένο ψωμί. Το ψωμί μας από τι παρασκευάζεται όλοι το γνωρίζουμε, εκτός και αν υπάρχουν και σήμερα... Μαρίες Αντουανέτες όπως εκείνη που είπε στους συγκεντρωμένους έξω από το παλάτι που φώναζαν για ψωμί, «γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι;».
Και τώρα η ευθύνη της πολιτείας. Ποιοι ήταν αυτοί οι «έξυπνοι» που σοφίστηκαν αυτή την αδικία –ειδικά στο ψωμί- με το να μετατρέψουν το κιλό από (1.000) χίλια γραμμάρια σε 750;
Διάβασα πως συζητείται αύξηση της τιμής του ψωμιού. Με το δίκιο τους οι αρτοποιοί να πετύχουν στους αγώνες τους, γιατί αυτό παρατηρείται και σε άλλα είδη. Το παράπονο όμως του καταναλωτή είναι αλλού. Γιατί η πολιτεία θέσπισε νόμο και μετέτρεψε το κιλό μειώνοντάς το μόνο στο ψωμί;
Γιατί λένε κάνει φύρα, τι θα πει αυτό; Τα κουλούρια, παξιμάδια, βουτήγματα και ό,τι άλλο παρασκευάζεται από τους αρτοποιούς πουλιέται με μειωμένο βάρος; Μήπως τα φρούτα, τα όσπρια, το κρέας και εκατοντάδες άλλα προϊόντα από τη συγκομιδή μέχρι την κατανάλωση δεν έχουν απώλεια βάρους;
Μεγάλη πολύτεκνη και φτωχή οικογένεια να ζητά τέσσερα κιλά ψωμί και να της δίνουν –νόμιμα βέβαια- τρία κιλά και αν είναι και τρία γιατί η ζυγαριά στους φούρνους έπαψε να χρησιμοποιείται, εκτός από ζύγισμα κουλουριών και ό,τι άλλο παρασκευάζεται από αυτούς.
Η κατανάλωση του ψωμιού γίνεται από τα μεσαία και χαμηλά στρώματα του λαού και όχι από τους πλούσιους, γιατί αυτούς δεν τους ενδιαφέρει ούτε το βάρος, αλλά, ούτε και η τιμή του, άλλωστε αυτοί δεν τρώνε σχεδόν καθόλου ψωμί.
Παλιότερα το ψωμί ζυγίζονταν πριν καταργηθεί η οκά. Εάν το ψωμί ήταν λίγο λειψό με το μαχαίρι ο φούρναρης σου’κοβε από άλλο καρβέλι «τσόντα» και το συμπλήρωνε. Εάν ήταν υπέρβαρο δεν το’κοβε, σου’λεγε μόνο «άντε πάρτο δεν πειράζει είναι λίγο βαρύτερο από τα 400 δράμια», ποτέ δεν σου αφαιρούσε από το καρβέλι την οκά. Οι περισσότεροι στο δρόμο τρώγαμε ψωμί τις «τσόντες» μέχρι το σπίτι.
Απάντηση δεν πρόκειται να πάρω από κανέναν, γι’ αυτό τελειώνω εδώ με δυο λόγια στους αρτοποιούς: Δεν έχω τίποτα με τους ανθρώπους, τη δουλειά τους κάνουν, για το μεροκάματο αγωνίζονται γιατί εδώ που τα λέμε το ψωμί σήμερα είναι το πιο φθηνό σε σύγκριση με άλλα είδη. Το κακό ξεκινά από πιο πάνω. Εάν δοθεί αύξηση στο ψωμί θα την δεχτούμε, γιατί με 1,80 ευρώ το κιλό που έχει σήμερα δεν πίνεις ούτε καφέ στο καφενείο της γειτονιάς σου.
Δεν γράφω περισσότερα σεβόμενος και το χώρο της εφημερίδας που θα με φιλοξενήσει. Και τώρα κλείνω με δυο λόγια να γελάσουμε και λίγο, με την ιστορία του Καραγκιόζη που είπε στο φούρναρη:
-Δικά σου είναι όλα τα ψωμιά; Τι κάθεσαι; Δεν τα τρως;
Αλλά έγινε πραγματικά η ιστορία μ’ έναν απλοϊκό χωριάτη που όταν ήρθε στα Γιάννινα κι είδε το φούρνο με πολλά ψωμιά είπε στο φούρναρη: Θα’ χεις μεγάλη φαμίλια!
(Αυτά από το βιβλίο Τ’ ΑΝΟΙΧΤΑ του γιατρού Τάσιου Παπαγγέλη)

(Από την εφημερίδα των Ιωαννίνων: ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ, 12/1/2014)