Το Ανατολικό Ζαγόρι βρίσκεται βορειοανατολικά των Ιωαννίνων μέσα σε ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον στο οποίο φωλιάζουν τα 16 μικρά χωριά του. Το ανατολικό Ζαγόρι ανήκει στα πιο ενδιαφέροντα οικοσυστήματα της Ελλάδας με δάση από πεύκα, έλατα και οξιές, άφθονα νερά και ποτάμια που κάνουν την περιοχή ιδανικό τόπο διαβίωσης σπάνιων άγριων ζώων. Εδώ δεν θα δείτε την ιδιαίτερη ηπειρώτικη αρχιτεκτονική που χαρακτηρίζει τα άλλα χωριά του Ζαγορίου, παρ΄όλα αυτά λόγω της φυσικής του ομορφιάς. το Ανατολικό Ζαγόρι έχει χαρακτηριστεί μαζί με το υπόλοιπο Ζαγόρι ως μνημείο πολιτιστικής παραδοσιακής κληρονομιάς.
Το Ζαγόρι χωρίζεται σε τρία γεωγραφικά τμήματα: το Δυτικό, το Ανατολικό και το Κεντρικό Ζαγόρι. Η είσοδος στο Ανατολικό Ζαγόρι βρίσκεται στο χωριό Μπαλτούμα για να βρεθείτε στη συνέχεια στα χωριά Καρυές, Καβαλάρι,Δόλιανη, Ανθρακίτης, Γρεβενίτι , Ελατοχώρι, Μακρίνο, Φλαμπουράρι, Τρίστενο αλλά και την όμορφη Βωβούσακ.ά.
Η ιστορία της περιοχής ξεκινά από την περίοδο της τουρκοκρατίας όταν τα 14 χωριά του Ζαγορίου βορειοανατολικά των Ιωαννίνων υποτάχθηκαν στο σουλτάνο Μουράτ, έχοντας ως αντάλλαγμα πολλά προνόμια. Στη συνέχεια ακολούθησαν τα χωριά του Δυτικού Ζαγορίου, και τον 17ο αιώνα ενώθηκαν Ανατολικό και Δυτικό Ζαγόρι σε μία αυτόνομη ομοσπονδία 46 χωριών που ονομάστηκε Βιλαέτι του Ζαγορίου.
Οι δοκιμασίες που πέρασαν τα Ζαγοροχώρια κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου πολέμου ήταν πολύ δύσκολες. Τα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου κάηκαν ολοσχερώς από τους Γερμανούς. Πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους και να αναζητήσουν καλύτερη τύχη στα μεγάλα αστικά κέντρα. Για το λόγο αυτό στα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου δεν θα δείτε παλιά κτίσματα όπως στο δυτικό και το κεντρικό. Όλα τα κτίσματα είναι καινούργια που όμως διατηρούν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του τόπου.
Μοναδικά αριστουργήματα, ξακουστά σε όλη την Ελλάδα και όχι μόνο, είναι τα πέτρινα γεφύρια του Ζαγορίου. Στα Ζαγοροχώρια θα συναντήσετε πολλά και θα έχετε την ευκαιρία να τα θαυμάσετε και από κοντά. Ο λόγος δημιουργίας τους είναι η επικοινωνία μεταξύ των χωριών η ευκολότερη μετακίνηση των κατοίκων της περιοχής και η ανταλλαγή προϊόντων. Την κατασκευή τους αναλάμβαναν οι ευεργέτες του τόπου και γι΄αυτό πολλά από αυτά έχουν και το όνομά τους. Τα πέτρινα γεφύρια κατασκεύαζαν συντεχνίες μαστόρων, οι κιοπρούληδες όπως τους έλεγαν. Τα γεφύρια ήταν μεγάλης αντοχής, μονότοξα, δίτοξα και τρίτοξα λιθόστρωτα όπως και τα καλντερίμια και στέκουν ακόμα και σήμερα περήφανα πάνω από τα ποτάμια της Ηπείρου θυμίζοντάς μας άλλες εποχές. Θρύλοι και παραδόσεις ποιήματα, τραγούδια αλλά και μοιρολόγια για ανθρώπους που πνίγηκαν στα ποτάμια της περιοχής σώζονται μέχρι σήμερα. Τα γεφύρια αυτά κατασκευάστηκαν μεταξύ 1700 έως 1870 και σήμερα ανήκουν στα διατηρητέα μνημεία.
Κατά την περιήγησή σας στα χωριά του ανατολικού Ζαγορίου σταματήστε στις Βρύσες που θα δείτε μέσα στα χωριά, ή στον κεντρικό δρόμο. Οι βρύσες είναι συνήθως θολωτές κατασκευές που έχουν πεζούλια για τους περαστικούς, αυλάκια για την απομάκρυνση του νερού αλλά και ποτίστρες για τα ζώα. Πρώτος σταθμός στην περιήγησή σας στο Ανατολικό Ζαγόρι θα είναι οι Καρυές που οφείλουν το όνομά τους στις πολλές καρυδιές που υπάρχουν. Κοντά στις Καρυές βρίσκεται το χωριό Καβαλάρι από το οποίο περνάει ο Ζαγορίτικος ποταμός. Κοντά στους Μηλιωτάδες στη συμβολή των ποταμών Βάρδα και Ζαγορίτικου βρίσκεται και το γεφύρι του Καμπέρ Αγά ένα χαμηλό μονότοξο γεφύρι με δύο καμάρες δεξιά και αριστερά. Πήρε το όνομά του από τον Καμπέρ Αγά ο οποίος έδωσε και τα χρήματα για την κατασκευή του. Είναι ιδιαίτερα γνωστό για την παράξενη μορφή του. Κοντά στους Μηλιωτάδες βρίσκεται και το γεφύρι της Τσίπιανης ένα πέτρινο μονότοξο γεφύρι που χτίστηκε το 1875 και χρηματοδοτήθηκε από την κοινότητα του Γρεβενιτίου.
Το Δεμάτι, η Πέτρα, η Ιτέα, η Δόλιανη , ο Καστανώνας ,το Μακρίνο , το Γρεβενίτι, το Φλαμπουράρι, τοΕλατοχώρι, το Τρίστενο, είναι τα χωριά που θα συναντήσετε κατά την περιήγησή σας στην υπέροχη φύση των χωριών του ανατολικού Ζαγορίου, και στα οποία αξίζει να κάνετε μία στάση να πιείτε τον καφέ σας ή να απολαύσετε ένα γεύμα με παραδοσιακά προϊόντα στις φιλόξενες ταβέρνες τους.
Το Γρεβενίτι είναι το κεφαλοχώρι του Ανατολικού Ζαγορίου χτισμένο σε υψόμετρο 980μ. με μοναδική θέα προς τα χωριά του κεντρικού Ζαγορίου. Στη συνέχεια η Βωβούσα είναι το πιο απομακρυσμένο αλλά και το πιο όμορφο χωριό του ανατολικού Ζαγορίου. Είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πολιτιστική παράδοση της Ηπείρου και βρίσκεται δίπλα στον Εθνικό Δρυμό της Βάλια Κάλντα. Η γειτνίασή της αυτή της δίνει μία παραμυθένια ομορφιά και την έχει κάνει αγαπημένο προορισμό. Από εδώ περνάει ο ποταμός Αώος, χωρίζοντάς τη στη μέση, ενώ την ενώνει το γνωστό γεφύρι της.
Το πανέμορφο γεφύρι της Βωβούσας είναι δωρεά του άρχοντα Αλέξη Μίσσιου από τη Βίτσα το 1748. Η Βωβούσα πήρε το όνομά της από τη βοή των νερών του ποταμού. Οι κάτοικοί της διατηρούν την ενδυμασία, τους χορούς, τα ήθη και τα έθιμα των Βλάχων. Από εδώ μπορείτε να κάνετε κανό-καγιάκ και ράφτινγκ και ακολουθώντας τη ροή του ποταμού Αώου να φτάσετε μέχρι την Κόνιτσα.
Το Ανατολικό Ζαγόρι μπορεί να μην έχει την ομορφιά των παραδοσιακών πέτρινων οικισμών του κεντρικού και του δυτικού, έχει όμως μια ονειρεμένη φύση που μαγεύει τους επισκέπτες. Ο ήχος του νερού των ποταμών που ρέει αδιάκοπα, τα αρώματα και τα χρώματα της φύσης κάνουν την περιοχή έναν μικρό επίγειο παράδεισο.
