Ο ΜΑΣ Γρεβενιτίου

ΤΟ ΖΑΓΟΡΙ ΜΑΣ
ΜΗΝΙΑΙΟ  ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
ΤΕΥΧΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ  2014

ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΡΕΒΕΝΙΤΙΟΥ




Ιστορία και προσφορά

                                                                                      Της    Ελένης Οικονοµίδου - Δούβλη

Για τη σηµασία, την αξία, την προσφορά, αλλά και την ευθύνη των πολιτιστικών συλλόγων των χωριών µας στην αποτυχηµένη για το Ζαγόρι εποχή του Καλλικράτη γράψαµε σε άλλο κείµενο.

Στον απόηχο των εξαιρετικών εκδηλώσεων του καλοκαιριού κατά την πανηγυρική ηµερίδα για τα 70 χρόνια από το ολοκαύτωµα του ΓρεβενητΙου, αξίζει να γνωρίσουµε τον δραστήριο σύλλογό του.

Το Γρεβενήτι είναι ένα αρχοντοχώρι του Ανατολικού Ζαγορίου χτισµένο σ' ένα απαράµιλλης οµορφιάς τόπο, µια ανάσα από το ιστορικό Μοναστήρι της Βοτσάς που θεωρήθηκε και ήταν ένα πραγµατικό «αρχειοφυλακείον της ηεριοχής». Άγνωστος παραµένει ο ακριβής χρόνος που αρχίζει η ζωή και η ιστορία του. Διάφορες απόψεις επίσης διατυπώθηκαν για το όνοµά του. Ο Λ. Βρανούσης αναφέρει ότι κάποιος από τα Γρεβενά γνωστός µε το όνοµα της καταγωγής του ως Γρεβενίτης εγκαταστάθηκε κάποτε στην περιοχή και αποτέλεσε τον πυρήνα του µετέπειτα χωριού µε το όνοµα Γρεβενίτη-Γρεβενίτι. Με πολυ θαυµασµό µιλάει γι' αυτό το 1870 ο Ι. Λαµπρίδης^. είναι, λέει, από τα λίγα εκείνα χωριά του Ζαγορίου τα οποία πολλές φορές κατέδειξαν ότι το Ζ. έχει αναδείξει µαχητές κι ατρόµητους άντρες.:

Χωριό παλιότερο από τριακόσια χρόνια θεωρεί το Γρεβενίτι ο Επιθεωρητής Καθάρειος το 1913. Στην έκθεσή του αναφέρει ότι λειτουργούν:

- Ένα πλήρες Ελληνικό σχολείο αρρένων µε 3 τάξεις και 15 µαθητές.

- Ένα Δηµοτικό σχολείο αρρένων µε τέσσερις τάξεις και 35 µαθητές.

- Ένα Παρθεναγωγείο µε τεσσερις τάξεις και 22 µαθήτριες.

- Ένα Νηπιαγωγείο µικτό µε 50 περίπου νήπια.

Η αγάπη των κατοίκων για τα γράµµατα είχαν σαν αποτέλεσµα το Γρεβενίτι να έχει πολλούς βλαστούς που διέπρεψαν στις επιστήµες και τα γράµµατα γνωστούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό µε ξεχωριστό το Λ. Βρανούση. Με την απελευθέρωση της Ηπείρου και τις σκληρές µάχες στην περιοχή το Γρεβενίτι έγινε ελεύθερο και αρχίζει τις προσπάθειες να βρει το δρόµο του.

Ήρθε όµως ο πόλεµος του 1940 και η διπλή Ιταλογερµανική Κατοχή. Στον ξεσηκωµό της Ηπείρου πρωτοστατούν τα Ζαγοροχώρια. Όµως το Γρεβενίτι πληρώνει µε ολοκληρωτική καταστροφή, πραγµατικό ολοκαύτωµα. Σ' αυτό είναι αφιερωµένη η ηµέρα µνήµης και το µνηµείο απλό κι απέριττο που στήθηκε αποκλειστικά από τον Μορφωτικό Σύλλογο.

Γιατί, όπως γράφει ο Χ. Ρογκό της στο βιβλίο του «Το Γρεβενίτι στην αντίσταση», «Η λήθη του κακού είναι άδεια για την επανάληψή του» καθώς τέτοιες στιγµές της ζωής µας δεν πρέπει να τις αφήνουµε να πάνε χαµένες, αλλά να τις συντηρούµε, αφού το κακό δεν πρέπει να αφήνουµε να λησµονιέται

Ακολούθησε η εγκατάλειψη, η παρακµή και η ερήµωση, µοίρα των ορεινών χωριών της πατρίδας µας. Όµως οι Γρεβενιώτες των Αθηνών ιδρύουν το 1961 σωµατείο µε την επωνυµία «Αδελφότης Γρεβενητίου ο Άγιος Δηµήτριος» µε σκοπό «την ηθική και πνευµατική εξύψωση των µελών και του κοινωνικού επιπέδου της Κοινότητος». και εκδίδουν τρίµηνη εφηµερίδα «το Γρεβενίτι».

Δίπλα στην αδελφότητα των Αθηνών έρχεται το 1983 να προστεθεί η ίδρυση του «Μορφωτικού αναπτυξιακού Συλλόγου Γρεβενιτίου» µε έδρα το χωριό Γρεβενίτι, δηλαδή του σηµερινού συλλόγου. Στο καταστατικό ορίζονται οι σκοποί του:

α. Η ανάπτυξη και προαγωγή του χωριού και η επίλυση των προβληµάτων του.

β. Η ενίσχυση και ανύψωση των αισθηµάτων αγάπης και αλληλεγγύης ανάµεσα στα µέλη του συλλόγου και της πατριωτικής τους έξαρσης.

γ. Η υποδαύλιση του ενδιαφέροντος και της νοσταλγίας των ξενιτεµένων συγχωριανών.

δ. Η ηθική, πνευµατική και υλική ενίσχυση αυτών που µένουν µόνιµα στο χωριό και το κρατούν στη ζωή.

Σήµερα το Γρεβενίτι, χωριό φωλιασµένο στην αγκαλιά του Θεού µε οργιώδη βλάστηση, λουσµένο στα πεντακάθαρα νερά του µε τη µακρόχρονη ιστορία του και το πρόσφατο ολοκαύτωµά του έχει την όψη παραµεληµένου χωριού, πασπαλισµένου µε τσιµέντο. Κι όμως, άλλη τύχη του έπρεπε.

Δυστυχώς δεν αξιοποιήθηκαν τα πλεονεκτήµατά του όσο έπρεπε. Ίσως από λανθασµένες πολιτικές από έλλειψη οράµατος κι απόµεινε µε 90 µόνιµους κατοίκους κι όπως δυστυχώς συµβαίνει µε τα περισσότερα Ζαγοροχώρια ο Μορφωτικός Σύλλογος επωµίζεται το βάρος, για να κρατήσει µε τις µικρές του δυνάµεις ζωντανό το χωριό και τον πολιτισµό του.

Τα τελευταία χρόνια έχει την τύχη να έχει πρόεδρο µια δραστήρια γυναίκα, µε ατσαλένια θέληση µε σπουδαίες ικανότητες και κυρίως αγάπη, ενδιαφέρον, φαντασία και όραµα για το χωριό της.

Η Νίκη Θεοδωρίκα, της γνωστής οικογένειας, προέδρων έκανε το σύλλογο σκοπό της ζωής της. Έξυπνη, ακούραστη, ευρηµατική σχεδιάζει, ονειρεύεται και πραγµατοποιεί.

Ο σύλλογος σήµερα έχει 150 µέλη µε κυρίαρχους τους νέους που ενδιαφέρονται ζωηρά για το χωριό τους.

Στεγάζεται στο Πετρίδιο Μορφωτικό Κέντρο και στις αίθουσές του διατηρεί αίθουσα συνεδριάσεων και εκδηλώσεων εξοπλισµένη µε ηλεκτρονικούς υπολογιστές καθώς και πλούσια βιβλιοθήκη του Επισκόπου Ευσταθίου Σκάρπα, του Λ. Βρανούση κι άλλων επιφανών συγγραφέων από πολύτιµες δωρεές.

Έχει ακόµη τρία χορευτικά µε πενήντα άτοµα και ισάριθμες στολές ιδιοκτησία του συλλόγου και υπεύθυνο το Βασίλη Ράπτη.

Οι εκδηλώσεις του συλλόγου κρατούν  όλη τη διάρκεια του χρόνου και γίνονται πάντοτε στο χωριό και µε θέµα την αναβίωση των εθίµων.

Πρόσφατα έκοψαν την πρωτοχρονιάτικη πίτα τους. Εκατόν πενήντα άτοµα πληµµύρισαν το χωριό και ακούστηκαν τα κάλαντα από μικρά παιδιά.

Το τσίπουρο και τα τυροπιτάκια ανέβασαν την έτσι κι αλλιώς καλή διάθεση. Η Πρόεδρος ευχαρίστησε συγκινημένη από καρδιάς για τη συμμετοχή.

Τις Απόκριες. Μετά την εκκλησία µαζεύονται σε κοινό τραπέζι µε πίτες, διασκέδαση, µε κασετόφωνα του συλλόγου και αναβίωση του «Χάψαρου» για να θυµούνται οι παλιοί και να µαθαίνουν οι νεώτεροι

Το Πάσχα έχουν όργανα. Στη Δεύτερη Ανάσταση (έχουν µόνιµο ιερέα) γίνεται περιφορά της εικόνας και παραδοσιακό µοίρασµα αυγών από παιδιά του χωριού. Το απόγευµα ακολουθεί το Πασχαλιάτικο γλέντι στο Πετρίδιο µε ψητά και πίτες δωρεά του συλλόγου και των χωριανών µέχρι τα ξηµερώµατα.

Τ' Αη Γιωργού γίνονται επισκέψεις χώρια οι άντρες, χώρια οι γυναίκες όπως παλιά.

Τα ξωκλήσια. Ο σύλλογος αναλαµβάνει τα κεράσµατα την ηµέρα της γιορτής τους. Ιδιαίτερα συµµετέχει στη γιορτή του µοναστηριού της Βοτσάς.

Ηµέρα µνήµης η 1 η Ιουλίου γιορτάζεται πανηγυρικά µε ιδιαίτερες κάθε φορά εκδηλώσεις.

15 Αυγούστου το πανηγύρι του χωριού. Αρχίζει µε αγρυπνία, περιφορά της εικόνας την παραµονή. Ανήµερα παραδοσιακός χορός παιδιών, µεσαίων και ηλικιωµένων ως τις 3 το µεσηµέρι

Το βράδυ γίνεται βράβευση των επιτυχόντων και το γλέντι συνεχίζεται πάντα µε ενδιάµεσες πρωτότυπες εκδηλώσεις.

Εκδροµές. Προγραµµατίζει εκδροµές για ψυχαγωγία και σύσφιξη των σχέσεων.

Αγίου Δηµητρίου. Γιορτάζεται πανηγυρικά ο πολιούχος· και προσκύνηµα στη θέση που υπάρχει το αποτύπωµα από το πάτηµα του αλόγου του Αγίου.

Τα ρακοκάζανα. Γιορτάζονται παραδοσιακά για να αναπολούν οι µεγάλοι τα αµπέλια της Τσίπιανης και εύχονται στους νέους να δώσουν ζωή στα ξακουστά αµπέλια.

Έτσι ο σύλλογος µε τις δραστηριότητες  του κρατά ολοχρονίς ζωντανό -όσο µπορεί- το χωριό απαλύνοντας τη µοναξιά και την εγκατάλειψη.

Αποτελεί ένα ζωντανό κύτταρο που συµβάλει αποτελεσµατικά στην ανάπτυξη και προβολή του χωριού. Ιδιαίτερη έγνοια του να µην αποκοπούν οι νέοι αλλά κι οι ξενιτεµένοι από τις ρίζες τους και τον πολιτισµό τους.

Ένα ωραίο παράδειγµα για µίµηση µακριά από ξενόφερτες ιδέες και πρότυπα.