Το πολύ σε ένα εξάμηνο, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) θα πάρει την τελική απόφασή του για το μέλλον της μερικής εκτροπής του ποταμού Αώου, που περιλαμβάνεται στο εγκεκριμένο σχέδιο διαχείρισης των υδάτινων πόρων της Ηπείρου.
|
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, όταν και το σχέδιο περί εκτροπής 70 εκατ. κυβικών μέτρων νερού του ποταμού επανήλθε δριμύτερα, έχει δημιουργηθεί ένα ευρύ κοινωνικό μέτωπο. Περιβαλλοντικές οργανώσεις, ο φορέας διαχείρισης εθνικού πάρκου Πίνδου, οι δήμοι Κόνιτσας και Ζαγορίου, οι «Οικολόγοι Πράσινοι» αλλά και ένα δυναμικό κίνημα πολιτών ανέλαβαν να σηκώσουν το «βάρος» της μάχης κατά ενός έργου παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας (και όχι μόνο) με τεράστιες συνέπειες στο περιβάλλον και στην τοπική οικονομία.
Βασικό «όπλο» τους ήταν η αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ, η οποία κατατέθηκε από τις οργανώσεις WWF Ελλάς και Καλλιστώ, μαζί με τον δήμο Κόνιτσας, τον φορέα διαχείρισης εθνικού πάρκου Πίνδου και το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο. Η προσφυγή συζητήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου, με το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο να δίνει προθεσμία μέχρι τις 26 του μήνα για την υποβολή του τελικού υπομνήματος. Βάσει των διαδικασιών, εντός του εξαμήνου αναμένεται η δικαστική απόφαση.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του φορέα διαχείρισης του εθνικού πάρκου Πίνδου, στην εκδίκαση της προσφυγής, το υπουργείο Περιβάλλοντος εκπροσωπήθηκε από νομικό σύμβουλο του κράτους, ενώ δεν έγινε καμία παρέμβαση από την κοινοπραξία ΔΕΗ/ΤΕΡΝΑ, την κατασκευάστρια εταιρία του έργου.
Το επίμαχο έργο που φέρει τον τίτλο «Αξιοποίηση του υδατικού δυναμικού Πίνδου με υδροηλεκτρική εκμετάλλευση και δυνατότητα πολλαπλών χρήσεων νερού για άλλες ανάγκες», είναι γνωστό στην τοπική κοινωνία ως «πρόταση Καλογιάννη». Ο πρώην βουλευτής της ΝΔ Λευτέρης Καλογιάννης ήταν πρωτεργάτης του σχεδίου αυτού, το οποίο το υπερασπίστηκε και ο γιος του, ο Σταύρος Καλογιάννης και από υπουργικές θέσεις, μιλώντας για «αξιοποίηση των ‘χαμένων’ νερών του Αώου στην Αδριατική». Λίγο πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2009, ως υφυπουργός Περιβάλλοντος τότε, ενέκρινε την προμελέτη του έργου. Λίγους μήνες μετά, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, η πρώην υπουργός Τίνα Μπιρμπίλη τάχθηκε υπέρ της απόσυρσης της πρότασης του έργου. Με την αποχώρηση της κ. Μπιρμπίλη από το υπουργείο, το έργο επανήλθε στο προσκήνιο μέσω του προσχεδίου διαχείρισης υδατικών πόρων Ηπείρου. Το προσχέδιο έγινε σχέδιο τον Ιούλιο του 2013, με την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ). Η ΚΥΑ έφερε μεταξύ άλλων και την υπογραφή του Σταύρου Καλογιάννη, που υπηρετούσε τότε στη θέση του αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης.
ΧΩΡΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν πάντως τα όσα αποκαλύπτει στην ανακοίνωσή του ο φορέας διαχείρισης του εθνικού πάρκου Πίνδου. Όπως επισημαίνεται, ο φορέας και η μη κυβερνητική οργάνωση «Καλλιστώ» είχαν καταθέσει τον Ιούλιο του 2013 καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την όλη υπόθεση. Πριν από δύο μήνες, στις 29 Δεκεμβρίου του 2014, οι δύο φορείς επανήλθαν με νέα επιστολή τους για να μην μπει η υπόθεση στο αρχείο. Κάτι που σίγουρα θα συνέβαινε, αν δεν παρενέβαιναν εκ νέου, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Κι αυτό επειδή η ενημέρωση που είχε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το υπουργείο Περιβάλλοντος είχε σταματήσει στον… χρόνο, και συγκεκριμένα στο 2010, όταν η κ. Μπιρμπίλη είχε πει το «όχι» στο έργο. «Είναι απορίας άξιο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είχε καμία απολύτως ενημέρωση για το γεγονός ότι το συγκεκριμένο έργο εντάχθηκε στο ‘σχέδιο διαχείρισης της περιοχής λεκάνης απορροής ποταμού του υδατικού διαμερίσματος Ηπείρου’ του οποίου μάλιστα η σχετική ΣΜΠΕ (Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) έχει εγκριθεί με την υπ’αριθ. 169278/08-07-2013 ΚΥΑ […]» τονίζει ο φορέας διαχείρισης. Προσθέτει δε ότι με την ΚΥΑ το έργο αναφέρεται πια ως «αξιοποίηση του υδατικού δυναμικού Πίνδου με υδροηλεκτρική εκμετάλλευση και δυνατότητα πολλαπλών χρήσεων νερού για άλλες ανάγκες» (μεταξύ των χρήσεων του οποίου δύναται να συμπεριληφθεί και η ύδρευση της πόλης των Ιωαννίνων και της ευρύτερης περιοχής της) με απώτερο στόχο, όπως υπογραμμίζει, «η δρομολόγηση της υλοποίησής του να μην συναντήσει άλλα σχετικά νομικά εμπόδια».
Ο φορέας διαχείρισης και η «Καλλιστώ» ενημέρωσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα νεότερα δεδομένα τα οποία, όπως τονίζουν, επιτρέπουν την κατασκευή του έργου με διαδικασία fast track ή με τη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι γνωμοδοτήσεις φορέων. Τέλος, ζήτησαν από τις κοινοτικές αρχές να παραμείνουν σε εγρήγορση και να ζητήσουν περαιτέρω ενημέρωση από τις ελληνικές αρχές.
Στο μεταξύ, επί αλβανικού εδάφους, η κοινωνία των πολιτών κινητοποιείται επίσης. Μέλη οργανώσεων διαμαρτυρήθηκαν προχτές έξω από το κτίριο του υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με το ενδεχόμενο εκτροπής σημαντικής ποσότητας των υδάτων του Αώου. «Δεν θα το επιτρέψουμε με κανένα τρόπο, και αυτό θα πρέπει να το γνωρίσουν καλά τόσο η ελληνική κυβέρνηση, όσο και η αλβανική» δήλωσε ο Σάζαν Γκούρι, εκπρόσωπος των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών.
Βασικό «όπλο» τους ήταν η αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ, η οποία κατατέθηκε από τις οργανώσεις WWF Ελλάς και Καλλιστώ, μαζί με τον δήμο Κόνιτσας, τον φορέα διαχείρισης εθνικού πάρκου Πίνδου και το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο. Η προσφυγή συζητήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου, με το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο να δίνει προθεσμία μέχρι τις 26 του μήνα για την υποβολή του τελικού υπομνήματος. Βάσει των διαδικασιών, εντός του εξαμήνου αναμένεται η δικαστική απόφαση.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του φορέα διαχείρισης του εθνικού πάρκου Πίνδου, στην εκδίκαση της προσφυγής, το υπουργείο Περιβάλλοντος εκπροσωπήθηκε από νομικό σύμβουλο του κράτους, ενώ δεν έγινε καμία παρέμβαση από την κοινοπραξία ΔΕΗ/ΤΕΡΝΑ, την κατασκευάστρια εταιρία του έργου.
Το επίμαχο έργο που φέρει τον τίτλο «Αξιοποίηση του υδατικού δυναμικού Πίνδου με υδροηλεκτρική εκμετάλλευση και δυνατότητα πολλαπλών χρήσεων νερού για άλλες ανάγκες», είναι γνωστό στην τοπική κοινωνία ως «πρόταση Καλογιάννη». Ο πρώην βουλευτής της ΝΔ Λευτέρης Καλογιάννης ήταν πρωτεργάτης του σχεδίου αυτού, το οποίο το υπερασπίστηκε και ο γιος του, ο Σταύρος Καλογιάννης και από υπουργικές θέσεις, μιλώντας για «αξιοποίηση των ‘χαμένων’ νερών του Αώου στην Αδριατική». Λίγο πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2009, ως υφυπουργός Περιβάλλοντος τότε, ενέκρινε την προμελέτη του έργου. Λίγους μήνες μετά, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, η πρώην υπουργός Τίνα Μπιρμπίλη τάχθηκε υπέρ της απόσυρσης της πρότασης του έργου. Με την αποχώρηση της κ. Μπιρμπίλη από το υπουργείο, το έργο επανήλθε στο προσκήνιο μέσω του προσχεδίου διαχείρισης υδατικών πόρων Ηπείρου. Το προσχέδιο έγινε σχέδιο τον Ιούλιο του 2013, με την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ). Η ΚΥΑ έφερε μεταξύ άλλων και την υπογραφή του Σταύρου Καλογιάννη, που υπηρετούσε τότε στη θέση του αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης.
ΧΩΡΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν πάντως τα όσα αποκαλύπτει στην ανακοίνωσή του ο φορέας διαχείρισης του εθνικού πάρκου Πίνδου. Όπως επισημαίνεται, ο φορέας και η μη κυβερνητική οργάνωση «Καλλιστώ» είχαν καταθέσει τον Ιούλιο του 2013 καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την όλη υπόθεση. Πριν από δύο μήνες, στις 29 Δεκεμβρίου του 2014, οι δύο φορείς επανήλθαν με νέα επιστολή τους για να μην μπει η υπόθεση στο αρχείο. Κάτι που σίγουρα θα συνέβαινε, αν δεν παρενέβαιναν εκ νέου, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Κι αυτό επειδή η ενημέρωση που είχε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το υπουργείο Περιβάλλοντος είχε σταματήσει στον… χρόνο, και συγκεκριμένα στο 2010, όταν η κ. Μπιρμπίλη είχε πει το «όχι» στο έργο. «Είναι απορίας άξιο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είχε καμία απολύτως ενημέρωση για το γεγονός ότι το συγκεκριμένο έργο εντάχθηκε στο ‘σχέδιο διαχείρισης της περιοχής λεκάνης απορροής ποταμού του υδατικού διαμερίσματος Ηπείρου’ του οποίου μάλιστα η σχετική ΣΜΠΕ (Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) έχει εγκριθεί με την υπ’αριθ. 169278/08-07-2013 ΚΥΑ […]» τονίζει ο φορέας διαχείρισης. Προσθέτει δε ότι με την ΚΥΑ το έργο αναφέρεται πια ως «αξιοποίηση του υδατικού δυναμικού Πίνδου με υδροηλεκτρική εκμετάλλευση και δυνατότητα πολλαπλών χρήσεων νερού για άλλες ανάγκες» (μεταξύ των χρήσεων του οποίου δύναται να συμπεριληφθεί και η ύδρευση της πόλης των Ιωαννίνων και της ευρύτερης περιοχής της) με απώτερο στόχο, όπως υπογραμμίζει, «η δρομολόγηση της υλοποίησής του να μην συναντήσει άλλα σχετικά νομικά εμπόδια».
Ο φορέας διαχείρισης και η «Καλλιστώ» ενημέρωσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα νεότερα δεδομένα τα οποία, όπως τονίζουν, επιτρέπουν την κατασκευή του έργου με διαδικασία fast track ή με τη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι γνωμοδοτήσεις φορέων. Τέλος, ζήτησαν από τις κοινοτικές αρχές να παραμείνουν σε εγρήγορση και να ζητήσουν περαιτέρω ενημέρωση από τις ελληνικές αρχές.
Στο μεταξύ, επί αλβανικού εδάφους, η κοινωνία των πολιτών κινητοποιείται επίσης. Μέλη οργανώσεων διαμαρτυρήθηκαν προχτές έξω από το κτίριο του υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με το ενδεχόμενο εκτροπής σημαντικής ποσότητας των υδάτων του Αώου. «Δεν θα το επιτρέψουμε με κανένα τρόπο, και αυτό θα πρέπει να το γνωρίσουν καλά τόσο η ελληνική κυβέρνηση, όσο και η αλβανική» δήλωσε ο Σάζαν Γκούρι, εκπρόσωπος των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών.
[Το άρθρο είναι από: ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ και μας το έστειλε η συγχωριανή μας Κούλα Χασιώτη, την οποία και ευχαριστούμε]
