«Ρεαλιστική πρόταση απέναντι στην κρίση»
Ο Βασίλης Δαλκαβούκης, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, είναι υποψήφιος δήμαρχος με την παράταξη «Το Κοινόν των Ζαγορισίων».
|
Συνέντευξη
ΣΩΤΗΡΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ
Από τα αμφιθέατρα του Πανεπιστημίου Θράκης στα καφενεία και τις πλατείες του Ζαγορίου. Πώς θα περιγράφατε τη νέα σας εμπειρία στο «κυνήγι» της δημαρχίας;
Υπάρχουν πολλά κοινά σημεία ανάμεσα στους δύο χώρους που περιγράφετε: απαιτητικά ακροατήρια και τα δυο, που ζητούν να κατανοήσουν σε βάθος αυτό που συζητούμε, κι επιπλέον πολύ συχνά δύσπιστα. Και στις δύο περιπτώσεις, η ευθύνη του ομιλούντος εξαιρετικά μεγάλη. Η βασική διαφορά, βεβαίως, είναι προφανής, γιατί άλλο η ακαδημαϊκή συζήτηση στο πλαίσιο ενός μαθήματος και άλλο η πολιτική πρόταση για τη διαχείριση των κοινών προβλημάτων ενός Δήμου όπως το Ζαγόρι. Ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις τα ακροατήρια είναι εξαιρετικά συμμετοχικά, ειδικά όταν γίνεται αντιληπτό ότι ο ομιλητής έχει να προτείνει κάτι καινούργιο. Ομολογώ ότι έχω εντυπωσιαστεί από τη σοβαρότητα με την οποία συζητούν μαζί μας οι συνδημότες μας, αλλά αντιλαμβάνομαι ότι είναι ανάλογη με εκείνη που τους αντιμετωπίζουμε κι εμείς ως «Κοινόν των Ζαγορισίων». Μέρα με τη μέρα διαπιστώνουμε ότι οι προτάσεις μας κερδίζουν όλο και μεγαλύτερη απήχηση στη σκέψη των Ζαγορίσιων.
Το Ζαγόρι είναι τόπος χαρισματικός για ντόπιους και επισκέπτες, αλλά το μοντέλο ανάπτυξης που εδώ και χρόνια εφαρμόζεται αδικεί την περιοχή. Φταίει μόνον η πολιτεία ή και η αυτοδιοίκηση;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ευθύνες της πολιτείας είναι μεγάλες και σοβαρές, όχι μόνο στο επίπεδο της ελλιπούς χρηματοδότησης που συνοδεύεται από τη μεταβίβαση πλήθους αρμοδιοτήτων στην τοπική αυτοδιοίκηση χωρίς ανάλογη μεταβίβαση πόρων, αλλά κυρίως αναφορικά με την πελατειακή πολιτική που εφαρμόστηκε για πολλές δεκαετίες τόσο σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο των Δήμων. Είναι ένα συνολικό πλέγμα σχέσεων. Επιπλέον, ο δήμος Ζαγορίου (αλλά και οι καποδιστριακοί δήμοι και κοινότητες που τον συγκρότησαν) λειτούργησε ως Δήμος-εργολάβος, που διαχειρίστηκε πλήθος δημοσίων κονδυλίων χωρίς σαφή αναπτυξιακή πολιτική και κυρίως χωρίς την παραμικρή επιδίωξη μιας σχετικής οικονομικής αυτάρκειας. Το αποτέλεσμα είναι η ουσιαστική εξάρτηση του οποιουδήποτε αναπτυξιακού σχεδιασμού από εξωγενείς προς το Δήμο πόρους. Όμως η πραγματικά τεράστια ευθύνη τής μέχρι τώρα δημοτικής αρχής είναι η αδυναμία της να αξιοποιήσει τις θεσμικές ευκαιρίες για ανάπτυξη, σε όλα τα επίπεδα, όπως τις δόθηκαν τόσο από το Νόμο 3852/2010 -γιατί υπήρξαν και υπάρχουν αρκετές- όσο και από τον αναθεωρημένο Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων του 2006.
Τι πρέπει να γίνει για να αποκτήσει, όντως, ενιαία ταυτότητα ο δήμος σας. Και πώς μπορεί η παράδοση να «παντρευτεί» με το περιβάλλον, τα γεφύρια και τα αρχοντικά με τα μονοπάτια και τα τοπικά προϊόντα;
Η δική μας πρόταση γι’ αυτό είναι πολύ συγκεκριμένη, κοστολογημένη και συνολική. Το Ζαγόρι είναι ένας τόπος χαρισματικός κι αυτό μεταφράζεται σε μια σειρά από συγκριτικά πλεονεκτήματα τα οποία μια Δημοτική Αρχή με όραμα και στόχους οφείλει να συνθέσει. Στους άμεσους στόχους μας, αν γίνουμε δημοτική αρχή, είναι η συγκρότηση ενός δικτύου τουριστικών επιχειρήσεων που θα συνεργαστούν με το Δήμο ώστε να προβληθούν συστηματικά στο εξωτερικό. Οι προϋποθέσεις συμμετοχής των επιχειρηματιών στο δίκτυο αυτό θα είναι η χρήση από τους ξενώνες και τα εστιατόρια -αποκλειστικά ή σε μεγάλο βαθμό- τοπικών πιστοποιημένων (από το Δήμο ή με ενέργειές του) προϊόντων διατροφής και πρώτων υλών (γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας, λαχανικά, δημητριακά, μέλι, μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού κ.λπ.) ώστε αφενός να μπορεί να προβληθεί αποτελεσματικά στο εξωτερικό ένας γαστριμαργικός τουρισμός, αφετέρου να στηριχθεί και να επεκταθεί σημαντικά η δραστηριότητα στον πρωτογενή τομέα και στην ελαφριά μεταποίηση, κυρίως στο τμήμα εκείνο του Ζαγορίου που διαθέτει τις αντίστοιχες δυνατότητες (π.χ. τα χωριά των «Ριζιανών» ή το Ανατολικό Ζαγόρι). Από την άλλη μεριά, η πλούσια ζαγορίσια φύση, η ιστορία και ο πολιτισμός του θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από ένα Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που θα λειτουργεί με ευθύνη του Δήμου και θα απευθύνεται σε μαθητές, φοιτητές, συλλόγους εργαζομένων, πολιτιστικούς συλλόγους, ηλικιωμένους. Μέσα από μια τέτοια δράση δεν θα ωφεληθεί απλώς η τοπική οικονομία συνολικά αλλά κυρίως θα εκπαιδευτούν οι μελλοντικοί επισκέπτες του Ζαγορίου. Ανάλογες δράσεις έχουμε σχεδιάσει και για τη γενικευμένη χρήση βιομάζας στο Ζαγόρι ώστε να ενισχυθούν οι δασεργατικοί συνεταιρισμοί τόσο άμεσα όσο και μεσοπρόθεσμα.
Η «κουτσουρεμένη» με πόρους αυτοδιοίκηση και με αυξημένες αρμοδιότητες τι μπορεί να προσφέρει στους πολίτες. Μήπως, τελικά ήρθε η ώρα η φαντασία και το όραμα να «αντικαταστήσουν» την τετριμμένη πολιτική και στο Ζαγόρι;
Ακριβώς αυτό θέλουμε να πούμε στους συνδημότες μας. Και να τους επισημάνουμε ότι το πρόγραμμα που εισηγούμαστε, όχι μόνο στο αναπτυξιακό του σκέλος αλλά κυρίως στο επίπεδο της κοινωνικής πολιτικής προς τους δημότες (υγεία, συγκοινωνίες, εκπαίδευση κ.λπ.) είναι απολύτως ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο όχι μόνο γιατί είναι αυστηρά κοστολογημένο αλλά κυρίως γιατί είναι προσαρμοσμένο τόσο στο εθνικό θεσμικό πλαίσιο, όπως προανέφερα, αλλά και στο λεγόμενο «νέο ΕΣΠΑ», για το οποίο οι Δήμοι θα κληθούν σύντομα να καταθέσουν συγκεκριμένες αναπτυξιακές προτάσεις, ειδικά για τους ορεινούς όγκους.
Αν ο δεύτερος γύρος είναι ο πρώτος στόχος, η νίκη πόσο εύκολα μπορεί να έρθει για το συνδυασμό σας και ποια μηνύματα λαμβάνετε από τις τοπικές κοινωνίες;
Το Ζαγόρι για πολλούς λόγους είναι από τις πιο δύσκολες εκλογικές περιφέρειες. Ωστόσο, τα μηνύματα που λαμβάνουμε είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά: φίλοι και αντίπαλοι μας εκτιμούν, γιατί επιτύχαμε ήδη μια σημαντική νίκη, την αλλαγή της ατζέντας με την οποία γίνεται η τρέχουσα προεκλογική συζήτηση. Αυτό που μένει είναι να ζυγίσουν με αίσθημα ευθύνης τη σοβαρότητα της κατάστασης και να επιλέξουν την πρόταση που από κοινού ομολογούν ότι αποτελεί τη μόνη τεκμηριωμένη και ρεαλιστική πρόταση απέναντι στην πολλαπλή κρίση που μαστίζει τον τόπο μας.
